Tagged with Loop van de Reest

3e Reestdaltocht van de SWOS: wandelen in Reestdal rond Balkbrug

De zenuwen van de organisatie begrijp ik wel. Gerrit Lindenholz en Arie Kisteman van de Stichting Wandelorganisatie Staphorst (SWOS) zijn de hele vrijdag in weer en wind bezig geweest met pijlen zetten voor de 3e Reestdaltocht. Voor vrijdagavond werd er sneeuw verwacht. Op de doorgaande wegen werd preventief gestrooid. In de Facebook groep #wandel1000km gaf menig wandelaarster aan zaterdag vanwege de kou niet te gaan wandelen. En in het geruchtencircuit bij Paard Balkbrug in de Diamanthal waar Klazien vrijdag in de regen en kou verkeersregelaar was, werd een gevoelstemperatuur van -18 graden voor zaterdag aangekondigd. Zou een herhaling van de wintertocht van maart 2016, ook met start en finish bij partycentrum Klein Oever op Oud-Avereest dreigen? De sneeuw en gladheid bleven uit. Wel waait het al de hele avond en nacht stevig. De temperatuur ligt rond het vriespunt. Wat de gevoelstemperatuur is – naakt of gekleed? – geen idee, maar zeker geen -18.

Relive ‘3e Reestdaltocht SWOS rond Balkbrug’

Oud Avereest – Balkbrug – Rabinge (15km)

Partycentrum Klein Oever BalkbrugArie houdt zaterdagmorgen als volleerd portier de deur naar het partycentrum wagenwijd voor me open. Gerrit is binnen bezorgd. De tientallen fanatiekelingen voor de 30 en 40km route zijn er al wel, maar komen de dorpsbewoners ondanks de kou ook voor de 10 of 20km naar Klein Oever? Iets vóór 8u vertrek ik met een oranje routebeschrijving voor de langste afstand in de hand, snel broekzak dankzij de prima bepijling. Met muts op en handschoenen aan, thermo ondergoed onder de wandelkleren en de winterjas, is het warm te houden. Het is droog, nog wel grijs als we direct de Reest oversteken bij de Pieperij en de Nieuwe Dijk (Zuidwolde voegen we er als Balkbruggers direct aan toe; de Nieuwedijk die bij de OBS Oud Avereest begint en naar Nieuwleusen leidt ligt aan de Overijsselse kant in het noordwestelijke stukje van de gemeente Hardenberg).

Pijlen 3e Reestdaltocht Balkbrug in WildenbergGerrit vermoedde vanochtend al dat ik zo ongeveer alle paden onderweg wel zou kennen en desgewenst zelfs thuis koffie kon drinken en route. Voorlopig klopt dat nog. Door de paden in een andere richting te lopen en in een nieuwe combinatie te volgen, zie ik toch elke keer wat anders. Door het bos dalen we af het Reestdal in, passeren de houten brug over de Reest bij erfgoedlogies De Wildenberg. Dan omhoog door Den Westerhuis naar Oud Avereest. Welkom bij De Wheem in Oud AvereestOp nog geen 5km wandelen is de eerste rust in Landschap Overijssel bezoekerscentrum De Wheem tegenover de Reestkerk ingericht. Die laat ik links liggen, pak speelnatuurpad achter De Wheem om op de eigen weg van onder meer bamboekweker Veijer bij de al genoemde Overijsselse Nieuwe Dijk uit te komen en er een kilometer asfalt te pakken.  De SWOS heeft lange tijd als uitgangspunt nooit meer dan een kilometer rechtdoor op een weg uit te zetten. Dit is op het randje, alleen weggelegd voor de 40km lopers 😉 De Vipera verbindingszone met heide en naaldbomen naar de Hoofdweg en dan de onverharde Vrieschedijk langs camping Si-Es-An (onze voormalige buurjongen is er tegenwoordig eigenaar) en Haardennen en Heuveltjesbos tot de Meppelerweg naast MFC Trefpunt.

3e Reestdaltocht bij visivijver langs Coevorderweg BalkbrugMet zoveel bos, heide en onverharde wegen blijft de dorpskern die doorsneden wordt door de N377 en de doorgaande wegen naar Ommen, Meppel en Zuidwolde zeker geen sieraad van Balkbrug. Dat de routebouwers me toch nog een stukje van het dorp laten ontdekken, siert hen! Ik was in de 20 jaren die ik nu in Balkbrug woon nog niet eerder om de visvijver van hengelsportvereniging Ons Genoegen tussen Coevorderweg en De Omloop gewandeld. De visvijver is net als enkele andere vijvers rond het dorp ontstaan door zandwinning om vanaf 1966 de Dedemsvaart te dempen. Over de voormalige vaarweg ligt nu de autoweg N377.

Vrijwilligers bakken Staphorster kniepertjes voor wandelaars 3e Reestdaltocht in RabingeIn het landgoed Kategerveld, opengesteld particulier bezit met slingerende wandelpaden door het in 2005/6 aangelegde bos, is de geluidsoverlast van het verkeer op de autoweg N48 behoorlijk. Op 11 februari j.l. liep ik hier ook, was blij met het alternatieve bospad om op Den Kaat te komen zonder over privé terrein te hoeven. Ditzelfde pad volgen we nu ook, slaan af richting Rabbinge, zo voorspelbaar en toch mooi in elk jaargetijde. De Reest over en rechtsaf, waar in een verbouwde schuur naast de rietgedekte boerderij Rabbinge (de naam is in het riet aangegeven) een bijzondere rust is. Staphorster dames in klederdracht staan er kniepertjes te bakken voor de wandelaars die op enkele bankstellen neergeplofd zijn en genieten van warme drank, eigen brood en natuurlijk zoveel kniepertjes als ze maar willen hebben. Waarom zou je deze dunne wafels alleen op Oudejaarsdag bakken?

Rabinge – Fort (5km)

Wandelbankje bij Spookmeer aan Nieuwe Dijk ZuidwoldeHoe lekker warm het binnen was, merk je weer als je de wind buiten voelt. In het bos loop ik redelijk beschut. Bij het Spookmeer gaat een wandelbankje met uitzicht op het water op de foto. Struweel in natuurreservaat Takkenhoogte op 3e Reestdaltocht BalkbrugOnvermijidelijk en mooi blijft het natuurreservaat Takkenhoogte – Meeuwenplas en de bomensingel naar de Meeuwenweg. Weer even asfalt onder de voeten. Het dorpje Fort betekent alweer een volgende rust. Deze is bij de broer van Arie Kisteman die er aan de ‘t Holweg Meelwereld runt: alles voor bakken. Ik geniet van warme chocolademelk als compensatie voor de best afgekoelde vruchtensap uit eigen rugzak.

Fort – IJhorst (11km)

Vrijwilligers SWOS aan het ponttrekken over LeidingDe Leiding die in het Schrapveen begint en net als de Reest (die niet eens zover er vandaan ontspringt) water in westelijke richting afvoert voorziet het natuurreservaat van water, zijn we al eenmaal gepasseerd. Op ‘t Holweg is een 2e passage. Een intermezzo is het ommetje via Bloemberg om voor de 3e maal bij de Leiding te komen. Hier beoefenen SWOS vrijwilligers de nieuwe sport ponttrekken om het voetveer aan de westzijde voor aankomende wandelaars af te meren. Zelf mag ik me naar de overzijde trekken. Zandpaden naar de Fortwijk en dan voor de 4e maal de watergang over. De Stapelerveldweg is weer asfalt. In de verte zie ik het verkeer over de A28 rijden.

Wandelaar op brug over Reest bij 't EndeLangs een akker en dan door het bos in westelijke richting tot de Stapelerweg. We zijn nu in het buurtschap De Stapel in het Reestdal. Voor de 40km lopers begint een extra lus langs het informatiecentrum ‘t Ende van Drents Landschap en de gelijknamige boerderij aan de Reest. De zon heeft de grijze wolken verdreven en dan zien plaatjes van bruggen over de Reest er opeens veel vriendelijker uit. Met enkele 40km lopers voor me ga ik langs de Heerenweg naar IJhorst. Net voorbij de Bomertsweg is een voor mij nieuw weggetje in de route opgenomen dat door het landgoed De Nieuwe Strik gaat, eerst om en dan over het terrein van familiecamping De Vossenburcht. Rust 3e Reestdaltocht op familiecamping De Vossenburcht IJhorstDaar is de volgende rust op de speciaal voor ons opengestelde kantine. De SWOS heeft er in een extra nieuwsbrief op aangedrongen vooral een consumptie te nemen en niet door te lopen. Terecht, want ook hier staan weer vrijwilligers en brandt de kachel. Koffie en bijpraten met wandelaars over de massaliteit van de Dodentocht, Nijmeegse Vierdaagse en de Replay Kennedymars in Hengelo op 15 april.

IJhorst – Oud Avereest (10km)

Zandpad tussen IJhorst en Groot OeverLandgoed De Nieuwe Strik gaat over in het Carstenbos en De Veentjes ten zuiden van IJhorst. Tegen de wind in blijft pittig. De onverharde Groot Oeverweg, bekend van de Loop van de Reest, en Groot Oever zijn wat langere stukken die uitnodigen flink door te stappen. De 20km en 30km lopers komen erbij vanaf Bloemberg. Achter de doorgaande weg tussen Oud Avereest de IJhorst langs pakken we nog wat (on)verharde wegen de spreekwoordelijke stal ruikend. Een klein eind over het fietspad langs Lutten Oever, Oud Avereest in en rechtsaf naar de manege en partycentrum. Na 6u35m zit de 40,8km erop. Gerrit Lindenholz is blij. Er zijn 385 wandelaars gekomen; de inspanningen zijn niet voor niets geweest.

Zie ook:

Rondje Balkbrug – Reestdal na griep spieren en gadgets te testen

Zondagmiddag 4 februari direct na een 12km ronde hardlopen door de vrieskou was het mis. Aanhoudend koud, licht in het hoofd, heel vroeg naar bed in een poging de griep met voldoende rust te trotseren. Maandag gewerkt in Amsterdam en na thuiskomst en eten weer naar bed. Datzellfde dinsdag en woensdag gedaan zonder het gewenste effect. Donderdag zag ik af van een dag werken in Brussel en meldde ik me voor de 2e keer in m’n hele werkzame leven een dag ziek. Veel geslapen en tussendoor gelezen in de door Michèle de Waard geschreven politieke biografie van Angela Merkel. Vrijdag heb ik wel weer thuis gewerkt, maar klaagde m’n rug. Om de hele dag met een kromgetrokken rug te lopen is geen pretje. Ik meldde me af bij routebouwer Henk Kersies en FLAL bestuurslid Folkert Heida. Ik had namelijk maar wat graag zaterdag de 50km Onder Ons wandeltocht vanuit De Krim gewandeld. Vrijdag op zaterdag voor het eerst weer goed geslapen.

Relive ‘Rondje Balkbrug – Reestdal’

Rondje Balkbrug – Reestdal

In ear koptelefoons S8Voor de ronde op eigen gelegenheid en parate kennis van de omgeving, dus zonder kaart of route mee, heb ik diverse andere dingen aan en om. Als eerste een nieuw wit bedraad in-ear koptelefoontje van Bestfy. M’n andere zwarte bedrade koptelefoon met haakvormige in-ear buds heeft zulke stevige kabels dat deze het schuren langs de jas en rugzak meevertalen naar de ervaren geluidskwaliteit van de muziek. De Bestfy blijft goed in de oren zitten, hebben een helder geluid en de lichtere bedrading heeft weinig last van de jas of tas.
3G wandelschoenen 1Aan de voeten draag ik een nieuw paar wandelschoenen. Veel van mijn wandelschoenen, hoog of laag model, dure Hi-Tecs of goedkopere Mountain Peak maakt geen verschil niet uit, slijten opvallend snel aan de zijkanten waar de tenen overgaan op de voet. De bij vrijwel elke schoen aangeprezen waterdichtheid is waardeloos, als in het bovenwerk van leer of welk synthetisch goedje tegenwoordig ook maar letterlijk gaten vallen. En zo ben ik letterlijk wat zuiniger op m’n geld geworden. Via AliExpress heb ik geel-zwarte Brideng schoenen besteld voor €30. 3G wandelschoenen 2Half hoog model, om m’n enkels de noodzakelijke stevigheid te bieden, leren bovenwerk en – uiteraard – geclaimde waterdichtheid. De maat 45 zit ook echt als maat 45. Sluiiting om m’n voeten is verrassend goed. Onder het wandelen knelt het nergens en dat is bij lang niet alle nieuwe schoenen het geval. Schokabsorberend vermogen is goed, zo ervaar ik in het Heuveltjesbos en het Reestdal op de bevroren ondergrond en manoeuvrerend langs en over ongevallen takken en stammen. 3G wandelschoenen in Reestdal 2Grip aan de achterzijde met een soort tong voorkomt dat aan- en uittrekken een duw- en trekwerk wordt. Wel moet ik de veters één haakpunt aan de zijkant laten overslaan om bovenaan nog een lus te kunnen strikken.

Op deze Brideng schoenen durf ik nu al wel een lange afstand mee te wandelen. Op deze blauw-geel-zwarte wandelschoenen zul je me dus het komende jaar wel vaker zien!

Onder de trui draag ik de onlangs bij de Lidl als Creora (een Hyosung Corporation) skikleding verkochte Crivit H2Port Men’s Performance Top. De XL maat zit me goed. Dit speciale thermohemd pretendeert een biomapping system te hebben om het onder de stof 21 graden Celcius te houden. Ondanks de vrieskou buiten voelt het bovenlijf goed verwarmd. De mouwen kruipen niet omhoog, de body is duidelijk steviger (figuurcorrigerend zo je wilt) dan reguliere thermohemden die ik draag. Het functioneel herenonderhemd met yarn for the 21st Century heeft totaal 9 unique selling points.

Reestdal ook in winter mooi

Helaas zie ik geen reeën of hazen vandaag en zou de Reest tegen een sneeuwwitte achtergrond nog mooier zijn geweest. En al ben ik direct met zonsopgang weg, is de lucht grijs.

Het is weer even geleden dat ik een rondje langs deze kant van Balkbrug heb gelopen. De nieuwe wadi vanaf De Omloop naar Molen De Star, één van de maatregelen om bij hevige regenval het waterbeheer op dit laagste punt van het dorp te verbeteren, nieuwe bedrijven die op het Katingerveld zijn neergestreken. Het bord van de gemeente dat ondernemers moet verleiden zich ook hier te vestigen, ligt op de grond. Boom in ReestdalEn menig boom is geveld in het naaldbosperceel tussen landgoed Katingerveld en Den Kaat. Afgezien van de passerende hardloopgroep – Klazien is normaliter één van de deelnemers op zaterdagmorgen, maar vandaag vanwege haar close encounter met de griep niet, heb ik het Reestdal voor mijzelf. Ik houd het bij zoveel mogelijk onverharde paden, vind het meanderende pad door het landgoed Katingerveld in elk jaargetijde verrassend, ontdek ten zuiden van Den Kaat eindelijk een bospad dat me netjes om de eigen terreinen van bewoners houd en zie zo elke keer ook zelf weer wat nieuws.

Herboren Reestdaltocht leert nog onbekende paden wandelen

Rechtdoor langs bossage tussen Fort en A28 Reestdaltocht Balkbrug 017De bestuurlijke uitdunning van de Stichting Wandel Organisatie Staphorst (SWOS) heeft ertoe geleid, dat twee lange afstandtochten zijn komen te vervallen. De Wintertocht in januari en de Kleurentocht in de herfst. Resteert de Zwarte Dennentocht die hernoemd is naar Reestdaltocht om de geografische lading te dekken, en een nazomertocht die 3 september vanaf de veldschuur Bid en Werk in het buitengebied van Rouveen zal starten.

In 2010 en 2011 wandelde ik ook Reestdaltocht die 27 jaarlijkse edities kende, voor de Balkbrugse wandelvereniging Vrolijk Voorwaarts die er met een klein, vergrijsd bestuur in 2011 mee ophield. De naam krijgt een nieuw leven bij de SWOS vandaag die moet concurreren met de 5e Gramsberger Torentocht en de Blokzijler Merentocht, ook in mooi stukken Overijssel. De Staphorster routebouwers moesten de route van vandaag omleggen, omdat de 12 maart georganiseerde Wilde wandeltocht vanuit hotel d’Olde Heerd in Balkbrug om geld in te zamelen voor patiënten die aan de hersenziekte SCA1 lijden deels over dezelfde route ging. Al met al vandaag bijna 500 wandelaars richting Partycentrum Klein Oever, waarvan 53 belangstellenden voor de 40km route.

Klein Oever – Markeweg (10km)

Ooievaars op nest De Stapel Reestdaltocht BalkbrugMet een minstens 75% onverhard parcours zit het met de zandpadgarantie wel goed vandaag. Met een oranje routebeschrijving gaat de eerste groep ‘s morgens om 8u op pad via Lutten Oever even fietspad en doorgaande weg, maar al snel de zand- en graspaden op paralel aan de Reest om bij informatiecentrum / boerderij ‘t Ende de rivier een eerste maal over te steken, Drenthe in. Her en der zijn de ooievaars terug op ‘hun’ nestpalen. De Stapelerweg over en opnieuw door een bosstrook tot een Leiding. Ten noorden van de Commissieweg een nieuw stuk voor mij. Eerst langs de aansluiting van de Leiding op de Hoogeveensche Vaart, en dan om over de Markeweg tussen bos en snelweg A28 tot de afslag Zuidwolde/Echten. Bij gebrek aan wandelbankjes op dit stukje rust ik op een boomstam.

Markeweg – Veeningen (9km)

Even over een stapel boomstammen Reestdaltocht Balkbrug 021Het smalle bospad over een dijk terug naar Oud Veeningen staat vol doornstruiken. Verder een stapel boomstammen die beklommen moet worden om door te kunnen stappen. Reeën gebruiken deze houtwal als rustplaats en schieten weg over de akkers aan de zuidkant als ik kom aanwandelen. Via de Vonderweg en nog een bosstrook komen we in Veeningen voor een eerste “officiële” rust bij ‘t Markehuus, het plaatselijke dorpshuis. Het is op het terras buiten al lekker toeven.

Veeningen – Nieuwe Dijk (Zuidwolde) (9km)

Laantje van Klazien in VeeningenBij vertrek valt me natuurlijk het Laantje van Klazien in de speeltuin / schoolplein van OBS Het Veldboeket op. Dan een bekend stuk, de Schoolweg, de Fortwijk en het zandpad naar het pontje over de Leiding. We komen met vier mensen tegelijk aan, dus maakt het touwtrekken efficiënt. Op de Bloemberg volgt een extra lus voor ons via het Hofweg en een bosrand om op de Pieperij uit te komen. Aan de overzijde van de Reest staan ook langs de doorgaande weg veel geparkeerde auto’s in de buurt van de manege. Nee, ik ben er nog niet en mag dus nog niet rechtsaf naar Overijssel.

Een stuk van de bolstaande, beklinkerde Nieuwe Dijk volgt om het ‘verplichte’ rondje door het natuurreservaat Takkenhoogte / Meeuwenveen te maken. Dit gaat op de automatische piloot, hoewel het terrein mooi blijft, zeker in de volle lentezon! Vlak voor het einde valt me een kikker op het voetpad op. Het dier blijft keurig stil zitten, een beetje uit de richting van water.

Warning! This could be Prince Charming. #frog #walking #wandelen #reestdal #natuurgebied #nature #unfiltered #nofilter #animal

A photo posted by Henk-Jan van der Klis (@hjvanderklis) on


Op de Nieuwe Dijk linksaf en even verderop rust in de eetkeuken van de boerderij van de familie Vogelzang. Vanaf het tegelpad even zoeken hoe je binnenkomt, maar de aanwijzingen van binnen werken. Koffie en koek smaken best. Net als de andere 40km lopers zweten we zichtbaar. De winterkleren van vanochtend zijn in de lentezon te warm, hoewel het op sommige stukken flink waait en de jas dan beter dicht kan.

Nieuwe Dijk – Reestkerk (7km)

Het gastvrije onthaal in onvervalst plat ‘Nederduits’ – en ik ben toch wel wat gewend na 18 jaar in Balkbrug te wonen – verruil ik weer voor de steeds warmere buitenlucht. Door de bossen op de Wildenberg naar de Reest om via Den Huizen naar de Schapenstreek over te steken. Voor de 40km lopers is bij de campings een extra lus via de Vrieschedijk en – nieuw voor mij – graspad achter camping Sie-es-an opgenomen, dus niet over het heideveld naar de Nieuwe Dijk (aan de Overijsselse zijde, geen relatie met de Zuidwoldiger variant waar we net liepen).

Via een al even obligaat stuk langs de bamboe ‘plantage’ van Veijer en Landschap Overijssel bezoekerscentrum De Wheem de weg over naar de Reestkerk om in de nieuwe aanbouw aan de achterzijde, de Reestkamer, weer een knip in de controlekaart te krijgen en met een kop koffie en koek het terras buiten op te zoeken voor een korte rust. Dat de kerk zelf ook opengesteld is om te bekijken, is mooi voor degenen die er nog niet eerder zijn geweest. Ik heb er al de nodige diensten meegemaakt en zoek de zon weer op.

Reestkerk – Klein Oever (5km)

Shii-take stammen van Haveman Oud Avereest - Reestdaltocht BalkbrugLangs de begraafplaats Oud Avereest en het kerkenpad naar de bollenkweker Snoek aan Oud Avereest. De kortere afstanden gaan wel over de oude Trambaan rechtdoor, wij linksaf naar de Westerhuizingerweg om daar – voor mij verrassend nieuw stuk – aan de rand van akker en bos te volgen, met daarna een omtrekkende beweging achter de biologische shii-take kwekerij van Menno Haveman langs op de oude Trambaan te komen. Bij #50 over privé-terrein voor een laatste zandweg en graspad terug naar de manage Klein Oever. Precies op 40km tik ik om 14.42u de finish aan en zet de Color Theory’s Synthpop Wonderland Spotify afspeellijst die me de hele dag heeft vermaakt, uit. Binnen praat ik na met SWOS bestuursleden. Een boeiende, afwisselende rondgang door het Reestdal!

Beleefdag in de Ommerschans

Herfstkleuren in gracht Ommerschans 1_kleinDe afgelopen weken is hard gewerkt aan het uitgraven van grachten en het opwerpen van schansen aan weerszijden van de doorgaande Balkerweg (r101). De Ommerschans met een rijk verleden als vestingwerk, strafkolonie van de Maatschappij van Weldadigheid en inrichting voor jongens voor de bomen en struiken er de overhand kregen. Op een deel van de gracht kon in de winter geschaatst worden, het ontdekken van de ijskelder was een avontuur en de naamloze grafkruizen intrigeerden bij elke wandeling. Nu heeft een financiële injectie van de Provincie Overijssel het mogelijk gemaakt de Ommerschans weer en meer een gezicht te geven. Provincie Overijssel, Staatsbosbeheer, Stichting Participatieproject De Ommerschans en Vereniging De Ommerschans sloegen met vele vrijwilligers de handen ineen.

Welkom bij Staatsbosbeheer Beleefdag OmmerschansVandaag is de officiële opening gedaan door Hester Maij,(CDA politica en dochter van voormalig verkeersminister Hanja Maij-Weggen) gedeputeerde van de provincie. Om de nieuwe look & feel van de Ommerschans bij het grote publiek bekend te maken werd vandaag ook een Beleefdag georganiseerd. Dokter Lipholt nam het publiek in de maling met goocheltrucs, we konden lasergamen in het bos langs de Schansweg, de Veldzichthoeve stelde opgegraven scherven, glaswerk en afval tentoon, maar ook kaarten van de Ommerschans en statistieken van Veldzicht. In de tent van Staatsbosbeheer werd muziek gemaakt, archeoloog Kasper van den Berghe vertelde enthousiast over de opgegraven muren van het ziekenhuis uit de Kolonietijd.

Terug van weggeweest: de schans

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) werd op de smalle zandrug door het plaatselijke moeras een toegangsweg naar Noord-Nederland rond 1620 voorzien van een verdedigingsschans. De Ommerschans was een verdedigingswerk in de linie van de Eems. Tussen de parkeerplaats en de Veldzichthoeve aan de westzijde en bij de Schansweg aan de oostzijde van de R101 zijn nu nieuwe wallen opgeworpen om de stervormige schans weer een beetje zichtbaar te maken.

Strafkolonie

Houd u woord bordscherf OmmerschansDe schans verloor zijn vededigingsfunctie en werd jarenlang een munitieopslag. De Maatschappij van Weldadigheid, een project van Johannes van den Bosch in de 19e eeuw om uitschot uit het westen perspectief te geven, op en top maakbare samenleving, leidde in Drenthe tot de stichting van kolonies Frederiksoord, snel daarna ook Willemsoord en Wilhelminaoord, om de moerasgronden te ontginnen voor de landbouw. Voor de onwilligen (ziek, zwak, misselijk of crimineel) werden aparte strafkolonies in Ommerschans (1819) en Veenhuizen (1823) opgericht.

De kavels, watergangen, genummerde hoeven, kerk, meesterswoning en limietenhuisjes voor de bewakers, de begraafplaats voor de duizenden die rond Balkbrug het leven lieten in deze periode, her en der zijn de sporen nog altijd zichtbaar. Historicus Wil Schackmann beschreef het bijzondere verhaal achter deze plek in De Bedelaarskolonie, daarvoor schreef hij De Proefkolonie over Frederiksoord. Suzanna Jansen schreef Het Pauperparadijs over het leven in Veenhuizen. En wil je meer zien, kijk dan de aflevering Een land zonder paupers van de NPO Geschiedenis documentaireserie IJzeren Eeuw of beluister de RTV Oost Boeren, Burgers, Buitenlui aflevering over de Ommerschans nog eens.

Opgravingen ziekenhuis Beleefdag OmmerschansWaar het enorme complex in Veenhuizen (Drenthe) bewaard gebleven is en tegenwoordig het Gevangenismuseum herbergt, is van een soortgelijk gebouw, destijds één van de grootste bouwwerken in Nederland, in Ommerschans behalve wat fundamenten niets meer te vinden. Wat nog resteert van De Ommerschans wordt samen met de andere Koloniën van Weldadigheid genomineerd voor de UNESCO Werelderfgoed lijst. De gemeente Hardenberg heeft net deze week de grenzen van het betrokken gebied vastgesteld.

Veldzicht

Eind 19e eeuw werd het complex afgebroken. De stenen zijn gebruikt bij de bouw van Veldzicht, dat de afgelopen eeuw dienst deed als TBS kliniek of zoals het later ging heten: Forensisch Psychiatrisch Centrum. ‘De TBS’ was één van de belangrijkste werkgevers in het dorp, veel van de Rijkswoningen voor de betrokken ambtenaren vallend onder Justitie & Veiligheid, markeren nog altijd de Boslaan, Essenlaan en Ommerweg.

Veldzicht is nu weer in een overgangsfase. Nadat het door voormalig minister Fred Teeven in 2013 was bedreigd met sluiting, wordt het tot 1 januari 2016 omgezet in een locatie voor vluchtelingen met psychiatrische aandoening. Werkgelegenheid voor gespecialiseerd personeel kan zo behouden blijven. Wat voor iemand uit de Randstad wellicht vreemd in de oren klinkt, is de melding dat Veldzicht: “voorlichting gaat geven op de scholen omdat kinderen patiënten van Veldzicht op straat of in de winkels tegen kunnen komen, mensen die een andere taal spreken.” Ja ja, welkom in 2015 🙂

Het mysterie ontrafeld

Stepping stones in gracht Beleefdag OmmerschansDe nieuwe wandelroute langs de nieuwe grachten, het ravelijn, de hoge wal en de bladervormige stepping stones waren de rode draad. Tijdens de route werden verhalen van de Ommerschans uitgespeeld door diverse theatergezelschappen. Ambachtslieden waren aan het werk in Smederij Hiemstra aan de Balkerweg, Atelier Het Ravelijn (Schansweg 2) en Stal De Tuinhoeve (Schansweg 3). Belangstellenden konden starten bij de Veldzichthoeve, de winkel met zelfgemaakte artikelen van bewoners / patiënten van het Forensisch Psychiatrische Centrum Veldzicht aan de Balkerweg 80.

Ach, en de bosrijke omgeving in de herfst is te kleurrijk om niet meteen een lekkere wandeling te maken. Hieronder de route die ik gelopen heb, inclusief het grillige patroon aan de rechterzijde tijdens het lasergamen tegen m’n dochters 😉

Wandelen rond de provinciegrens tussen Balkbrug en Meppel

Reest bij Staphorsterbrug IJhorstDe onverwachte, maar zeer welkome kans eens door de week mezelf een vrije dag te gunnen en te gaan wandelen, laat ik vandaag niet voorbijgaan. Ik heb de eerste etappes van de Loop van de Reest nog op de to-do list staan. Deze zijn slechts in één richting beschreven (stroomopwaarts van Meppel naar de Paardenlanden) en in het veld slecht gemarkeerd. Om er een werkbare ronde van te maken, is de kaart van het Wandelnetwerk Reestdal nodig. Vast staat dat ik van Balkbrug naar Meppel zo dicht mogelijk bij de Reest wil blijven. Klazien heeft aangeboden me op te willen halen uit Meppel of een andere locatie onderweg. Ik ga zien hoever ik kom vandaag.

Balkbrug – Groot-Oever (12km)

Zonsopgang boven Oud-AvereestTerwijl m’n dochters zich klaarmaken om met de bus naar school in Zwolle te gaan, vertrek ik na 6.30u via de Boslaan en Achterweg naar de Haardennen. Op de heidevelden zijn de opkomende mist en zon fotogeniek. Op diverse plekken steken reeën over tussen bos en water of maïspercelen. Voorbij de campings loop ik via de Landschap Overijssel bezoekerscentrum De Wheem in Oud-Avereest over het Kerkenpad naar De Wildenberg. Een bordje raadt aan laarzen te dragen vanwege de hoge waterstand in de Reest. Dat valt vandaag mee. De schoenen en sokken worden wel nat door het vochtige gras. Bij Den Westerhuis lonkt een doodlopend pad om naar Oud-Avereest te komen. Dat was na enkele honderden meters inderdaad einde oefening voor een boerenerf. Terug en langs Rustpunt Den Westerhuis naar de Oude Trambaan door het Jodenbos en langs de shii-take kwekerij van Menno Haveman in Lutten-Oever. In Groot-Oever volg ik de rode paaltjesroute tot een wandelbankje aan de Groot-Oeverweg voor eerste pauze.

Groot-Oever – Dickninge (9km)

Kunst langs kunstroute IJhorst-De Wijk aan Reest 1Parallel aan de Heereweg in IJhorst loopt het wandelnetwerk van De Wolden door het Reestdal. Nat gras èn mooi uitzicht. De al vele malen bewandelde Stapelerweg aan de overzijde van de Reest laat ik ditmaal wezen, dus geen Het Drentse Landschap bezoekerscentrum ‘t Ende of Commissieweg. Bij Haalweide kom ik weer even op de verharde weg, daarna weer snel onverhard verder langs de Reest over het landgoed Dunningen. Bij de Kerkbrug tussen De Wijk en IJhorst is overstekend wild in kunst aan de oever van de Reest uitgebeeld. De 2015 editie van de kunstroute Grensloos Kunst Verkennen pak ik voor een deel mee. Van 10-27 september is de route officieel te volgen. Bij de IJsbaan gaat het om landgoed Dickninge heen. Ik rust er.

Dickninge – Meppel (12km)

Oversteek Reest bij A32 MeppelBij de Beugelenbrug in Halfweg ga ik weer noordwaarts. Bij havezate Havixhorst maak ik foto’s. Het stuk achter het landgoed langs via ooievaarsbuitenstation De Lokkerij laat ik dit keer schieten. Over het fietspad langs de Schiphorsterweg gaat het aan de noordoever van de Reest verder naar de Hoogeveensche Vaart en de Reeststouwe. Waar de Reest onder de A32 duikt, is een zelfbediening voetveer aangelegd om routes van het Wandelnetwerk De Wolden in te korten. Helaas is de pont op slot gezet en helpt dus trekken aan het touw om ‘m naar de Overijsselse kant te krijgen niet.

Bij het startpunt Reeststouwe is een uitkijktoren geplaatst. Natuurlijk bekijk ik de omgeving even van boven. Aan de Overijsselse zijde van de Reest gaat het over de A32 en het spoor heen. Via de Werkhorst loop ik naar de Reest die hier om het Wilhelminapark geleid is en doorstroomt achter de binnenstad en Koedijkslanden langs. Bij de molens maak ik nog enkele foto’s om rechtsomkeert te maken. Het is lunchtijd. Bij de scholen aan de Zuiderlaan wachten ouders op hun kroost. Terug op de Werkhorst valt me de enorme grenspaal tussen de beide provincies op. Ik loop door naar het fietspad richting Staphorst. Tegenover de Intratuin rust ik in het gras.

Meppel- Staphorst – Boswachterij Staphorst (9km)

De eerstvolgende kilometers zijn asfalt. Vriendelijke fietsers, schoolgaande jeugd vooral, kruisen m’n weg, sommige vragend om een high five. Bij evenemententerrein De Tippe steek ik de A28 over. Langs het spoor verder tot de Gemeenteweg bij Zaal Spoorzicht. Zigzaggend naar de Boswachterij Staphorst over de groen/rode paaltjesroute, grotendeels onverhard. De boeren halen hier nog een keer gras binnen. Het munitiedepot laat ik deze keer rechts liggen. Het volgende zandpad rechtsaf leidt me alsmaar rechtdoor dwars door de boswachterij. Prompt kom je hier geen wandelbankjes tegen. De 42km rust is op een boomstronk.

Boswachterij Staphorst – Balkbrug (11km)

Welkom bij Landschap Overijssel WesterhuizingerveldVoorbij de Oude Vijver is de weg het terrein van houtvesters geweest. Het loopt lastig. Een klein stuk verhard Westerhuizingerweg en het nieuwe fietspad naar de Nieuwe Dijk. Daar door het heideveld naar de Hoofdweg. Net vóór de uitgang van het bos pauzeer ik nog even kort. Ik neem het onverharde stuk tussen De Poele en de Achterweg met Beentjesgraven rechts van me en uitzicht op het bos links. Via Hof Balkbrug steek ik de N377 over naar de nieuwbouw in Sluis V om de laatste kilometer door de Boslaan te wandelen. Onze oudste dochter komt net aan wandelen, terug van school. En zo zijn dag en route weer rond. Oost west, thuis best. Op eigen benen, zonder busvervoer. Ja, totaal 53km, dus vast niet voor iedereen haalbare kaart deze versie van de Loop van de Reest.