Het Pronkjewailpad tussen Appingedam en Nieuwolda

Op zaterdag 1 mei eindigde ik op het Pronkjewailpad vanuit Uithuizermeeden in Appingedam. Vandaag, Tweede Pinksterdag, vervolg ik de Oostroute richting Winschoten. Stempelposten zijn doorgaans geopend van donderdag t/m zondag. Ik stel me dus in op genieten van de omgeving en digitale stempels in plaats van aandenkens of versnaperingen bij geopende horecagelegenheden. Volgens de weersverwachting is het noordoosten van Groningen tot 15.00u gevrijwaard van regen. Alternatieve wandelplannen langs de Stelling van Amsterdam zouden rekening moeten houden met 10-20mm regen deze maandag. Daarom pak ik ‘s morgens vanuit Hoogeveen de NS sprinter naar Groningen en de Arriva trein naar Appingedam om er 8.50u te starten. De heenweg geeft gelegenheid om
MY JOB Gen Z: Finding Your Place in a Fast Changing World van Suzanne Skees uit te lezen en een begin te maken in Road to Dawn van Mia Zephyr.

Het is heel rustig in het centrum van Appingedam. Ik ben er op diverse wandelingen al eerder geweest, maar vind toch nieuwe perspectieven en plekken voor een foto. Bij het gesloten Museum Stad Appingedam en VVV-kantoor stempel ik digitaal in de Pronkjewailpad app. De Nicolaïkerk staat in de steigers. Paviljoen Overdiep gaat om 11u ‘pas’ open, dus ook hier een digitale stempel. Rechtdoor langs de Stadshaven, het gedeeltelijk tot stadstuin De Eendracht ingerichte terrein van de voormalige strokarton en papierfabriek met dezelfde naam. Nieuw voor mij zijn de stadstuin (urban gardening voor staand tuinieren, heel hip en gezond) en de een tweede leven gegeven telefooncellen waarin je kunt luisteren naar verhalen van Damsters, zoals de plaatselijke bewoners worden genoemd. Ik tref toevallig een verhaal over het al 100 jaar bestaande jaarlijkse Damsterdag en papiercorso, dat gelijktijdig met de Fivelstadtocht plaatsvindt en altijd veel publiek trekt. Een volgepakt centrum dan bij de finish van de wandeltocht!

Na de tijdelijke woningen aan de Burgemeester Wellemanlaan voor inwoners van wie de eigen woningen aardbevingsbestendig worden herbouwd, sla ik linksaf, een schelpenpad met knotwilgen buiten de bebouwing langs, rechts eerst nog de begraafplaats en verderop het natuurgebied De Wieroevers naar Opwierde en de gelijknamige romanogotische 13e eeuwse kerk. Stichting Oude Groninger Kerken is de eigenaar. Voor nu is het een digitale stempelpost.

Een eindje langs het Eemskanaal tot de brug van de N33. Direct na het beton van het viaduct leidt een trap naar het fietspad op de brug. Geen reden om de route om te leggen over de Eelwerderweg en dan langzaam te laten klimmen, tenzij je de Oostroute wilt fietsen. Het fietspad langs de N33 en de parallelweg langs de Holeweg/N362 zijn weer voorbeelden van saaie kilometers asfalt waarover je geen wandelpad zou moeten ontwerpen. Voorbij de NAM-locatie Amsweer – een paar honderd meter verderop ligt sinds 2018 het Zonnepark Geefsweer, oude en nieuwe energiebronnen pal naast elkaar – sla ik af richting Meedhuizen. Een auto mindert vaart. Het blijkt Hilko de Vries te zijn. Hij had mijn foto van de kerk Opwierde gezien en wist als inwoner van Meedhuizen dus dat ik eraan zou komen. Zelf had hij gisteren nog gewandeld en voor de hiervoor genoemde lange asfaltwegen een alternatief via Amsweer en om de NAM-locatie gepland voor een aankomende etappe. Leuk om even bij te praten. Ik stap door naar Meedhuizen, waar ik buiten aan een picknickbank bij dorpsherberg Lanting (met doorrit!) een eerste pauze houd. De horecagelegenheid is nog dicht, maar de uitbaters hebben wel een plastic bak met een Pronkjewailpad stempel klaargezet in de portiek. Die gaat op het vakje Meedhuizen op de stempelkaart. Op de restanten van een wierde, het hoogste punt van dit dorp, staat een laatromaanse kerk uit de 13e eeuw, een digitale stempelpost deze Tweede Pinksterdag, op andere tijden ook één van de door de Stichting Oude Groninger Kerken beheerde godshuizen.

De Cereslaan kenmerkt zich door driehoekige houtskelet huizen in de vorm van een A. Binnen zal veel ruimte verloren gaan door deze vorm, maar opvallen doen de huizen zeker. Ik verlaat het dorp en wandel door het buurtschap Schaapbulten. Wijngaard Peschier biedt druivenstekken te koop aan inclusief online instructies hoe je deze moet verzorgen in je eigen tuin. Wegens bijensterfte is er geen honing meer, wel jams en rabarber in de kraam naast de hoeve. In zuidelijke richting loop ik langs de laatste paar enorme windmolens die in grote aantallen rond het havengebied van Delfzijl zijn neergezet. Als ik omkijk, lijken de luchten nog dreigender dan in de looprichting.

De Westerlaan gaat over in de familie Bronsweg richting Wagenborgen. Van de groepjes mannen die meteen in april grote stukken van het Pronkjewailpad hadden afgelegd, had ik op Facebook al eens opmerkingen gezien over een sekshuis als één van de hoogtepunten (ai, wat een treffende woordspeling) onderweg. Juist, Inn 4 Love, deze maandagmorgen met een leeg parkeerterrein en de gordijnen en deuren gesloten een dooie boel, bedoelden ze dus. Wat er binnen en aan de achterzijde van deze erotische club mogelijk is, is op de website te bekijken. En wat fijn: echte schoonheid zit van binnen! Dichterbij het dorp haal een stel wandelaars in, vanochtend de enigen. Het ommetje door het Wagenborger bos laat ik rusten. De zware bewolking stemt me niet gerust en voorlopig ben ik nog niet in Winschoten.

Bij de entree van het dorp staat een monument van kunstenares Marte Röling voor Groot Bronswijk – vandaar de familie Brons – dat het psychiatrisch ziekenhuis dat van 1873 tot 2003 hier gevestigd was herdenkt. Tot 1960 was het als Vereniging Tot Christelijke Liefdadigheid (TCL) een zorginstelling voor geestelijk gehandicapten. Op Wikipedia en Lentiserfgoed zijn de boeiende geschiedenis van de instelling na te lezen. Straatnamen als Bethesda en Bethel herinneren nog aan de christelijke wortels. In 2006 en 2007 zijn bijna alle gebouwen afgebroken. Het terrein van Groot Bronswijk heeft een oppervlakte van 38 hectare en is aangelegd in de sfeer van een landschapspark. Sindsdien wordt het opnieuw ingericht en kun je er bijvoorbeeld kavels voor generatiewoningen of tiny houses kopen.

Hotel / appartementencomplex Klaver 4 is een stempelpost. Ook hier is het stil en leeg. Ik stempel digitaal en kijk liever naar de protestantse Petruskerk aan de overzijde, een voormalige Hervormde Kerk. Aan de Kerkstraat staat z’n Gereformeerde ‘broer’, een robuust bakstenen gebouw. Na het dorp volgt het Hondhalsterpad, een smal fietspad naar het in 1980 op voormalige landbouwgrond aangelegde Hondhalstermeer, dat ik met het water aan de linkerhand houdend voor de helft van dichtbij mag zien. Het eerste stuk volg ik het graspad tussen het fluitenkruid op de dijk. Daar worden de schoenen me te nat van. Bij de zuidwestpunt verruil ik het gras voor het fietspad. Helaas begint het ook te regenen, als ik er hier al 20km op heb zitten. Ik gok erop in Westeind of Nieuwolda een overdekt plekje te treffen voor een wat aangenamere pauze. Ik ga in Nieuwolda eerst aan bij de stempelposten. Spar Supermarkt Bennink is dicht vandaag, een digitale stempel dus. In het buitenportaal, enkele tientallen centimeters beschutting voor de regen, van de protestantse kerk, staat een tafel met een stempel. Da’s mooi, een fysieke stempel voor Nieuwolda op de kaart. Ik dub en kies: geen uren in de regen wandelen – volgens de weer app wordt het niet meer droog – en terug naar de Hoofdweg waar om 13.19u een 8-persoons bus langskomt om me in een klein kwartiertje af te zetten op het station van Scheemda. Ik heb er 24,5km op zitten, en ook dat is ten opzichte van de zo’n 28km dat het volledige traject van Nieuwolda via Blauwestad en Heiligerlee naar Winschoten nog is, wel wild om in deze omstandigheden te willen combineren.

Laat nu net de villa achter de bushalte Carpe Diem heten. Voor nu heb ik de mooie delen van de dag benut. Lezen kan zometeen in de bus en trein weer. Op zaterdag 20 maart zou ik met Ron Wubs de etappe tussen Winschoten en Nieuwolda openen, ware het niet dat ik toen net een positieve testuitslag voor COVID-19 kreeg en me zo slecht voelde, dat dat sowieso niet gekund had. Die etappe kan ik dus nog inplannen voor een wandeldag de komende weken.