Retrospectief op golfbewegingen COVID-19 augustus en september 2020

In augustus heb ik ervoor gekozen niet meer elke paar weken mijn reflectie te geven op coronamaatregelen en eigen ervaringen te delen hoe Nederland omgaat met de pandemie. Het moest een tweemaandelijkse blog gaan worden. In de eerste weken ontkenden gesprekspartners knalhard de zin van overheidsmaatregelen, gingen de scholen weer open en leken de experts die eerder met epidemieën te maken hebben gehad een roepende in de woestijn als het ging om de komst van de tweede golf. Wij waren immers slim en hadden het virus onder controle… Hoe kortzichtig kun je zijn? Een bloemlezing van wekelijks bijgehouden nieuws en ontwikkelingen zonder de geschiedenis te herschrijven. Teruglezend past bijvoorbeeld een beeld als ‘een gewaarschuwd mens telt voor twee’.

Week 10-17 augustus

https://twitter.com/lydiavdbrink/status/1293562662199144448

Week 17-24 augustus

  • Als de Twitter tijdlijn gevuld wordt met moedige streekgenoten (wethouder in Zwolle, ondernemers, boswachter, wandelaars) die wel meehelpen om corona onder controle te houden, wordt onterecht een gevoel van FOMO en toekijken, maar niets doen vanaf de zijlijn opgeroepen. Slimme manipulatie.

Heb je weleens in de zee gezwommen?

Dan herken je de opeenvolging van golven inclusief het gevoel mee naar boven genomen te worden zonder direct door te hebben dat dat de volgende golf is.

  • Op aandringen van de Autoriteit Persoonsgegevens moet minister De Jonge een spoedwet uitwerken om het gebruik van de CoronaMelder app een wettelijke basis te geven, explicet te maken dat gebruik niet verplicht kan zijn, kortom wat elementen uit de Tijdelijke wet maatregelen COVID-19 die in het Postvak IN van de Tweede Kamer ligt te wachten op behandeling. Deze Tijdelijke wet notificatieapplicatie covid-19 is 21 augustus 2020 ter behandeling naar de Tweede Kamer gestuurd.
  • Het percentage positieve testen op landelijk niveau is deze week 3,5% is ongeveer gelijk gebleven. Het reproductiegetal ligt net als vorige week boven de 1
  • persconferentie Mark Rutte & Hugo de Jonge op 18 augustus. Landelijk worden stappen teruggezet:
    • zie af van feestjes, partijen en bijeenkomsten thuis. Maximaal zes gasten thuis, vraag of iedereen klachtenvrij is en houd afstand. Dat betekent rekenen en omkijken naar alternatieven buitenshuis voor verjaardagsvisite, BBQ met famile en de tweewekelijkse groeigroep aan huis.
    • strengere handhaving van de maatregelen in de horeca.
    • er komt géén versoepeling per 1 september 2020 van de norm zoveel mogelijk thuis te blijven.
  • aankondiging van burgemeester Femke Halsema maatregelen in Amsterdam naast strengere handhaving:
    • Het sluiten van de horeca om middernacht.
    • Beperking van het maximaal aantal personen bij samenkomsten tot 100.
    • Het sluiten van zalencentra.
    • Passagiersvaart beperken
    • Toeristen en dagjesmensen ontmoedigen naar Amsterdam te komen.
  • De Bijenkorf in Amsterdam twee weken dicht moet vanwege besmettingen en in Frankrijk moet je vanaf 1 september verplicht op de werkvloer een mondkapje dragen. Overigens moesten we dat bij Capgemini – beursgenoteerd Frans bedrijf – al sinds de heropening van kantoren, mocht we daar ooit naartoe terug gaan.
  • Ik dacht op Facebook, Twitter en email aardig verschoond te blijven van virus waarheid aanhangers, vermoedens van complotten, kreeg ik 20 augustus als reactie op het praktisch mogelijk maken van groeigroepen op anderhalve meter buiten de gelimiteerde huiskamer setting een aantal drogredenen: 2020 is vergelijkbaar met de Holocaust, de complotdenkers van de Tweede Wereldoorlog bleken verzetshelden te zijn en wat we zien is niet wat het is. Achter het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristUnie is een geestelijke strijd gaande. Los van de aanvechtbaarheid van de gebruikte argumenten viel me zo’n mail niet goed na het net voltooid hebben van de 480 pagina’s boekje open over de Gemeente Gods in Hannelore: het meisje uit de sekte. Uit m’n Postvak IN en door met thuiswerken.
  • Een foto van de Koning en Koninigin strak naast een uitbater van een Grieks restaurant ging viraal. Honderden Nederlanders gingen zondagavond laat op Twitter los, terwijl ik in dromenland was. Ik ontwaakte met het besef dat ons Koningspaar zich vereenzelvigde met de gewone Nederlander 😉

Week 24-31 augustus

  • Spanje en steeds meer delen van Frankrijk krijgen code oranje. Duizenden Nederlanders verblijven nog in beide vakantielanden. Op 28 augustus hebben Cyprus en Nederland elkaar tot code oranje verklaard. Reisorganisaties hebben hun handen vol aan het bepalen met de reizigers of hun vakantie afgemaakt kan worden, of dat vliegtuigen voor repatriëring ingezet moeten worden.
  • Een R rond de 1, lagere cijfers in de weekstatistieken van het RIVM, maar ook meerdere vakantievluchten per vroege ochtend en avond vóór en na sluitingstijd van de niet-verplichte teststraat op Schiphol, sowieso geen testdekking voor vakantiegangers die met eigen vervoer terugkeren en de eerste herbesmettingen ook in Nederland. Met Volkskrant ben ik 26 augustus oplettend bij de wekelijkse dump aan RIVM cijfers.
  • Klachten of niet, Nederlanders weten de GGD teststraten te vinden. De dagelijks beschikbare 20.000 plekken worden allemaal benut. De GGD waarschuwt alleen met klachten je te laten testen. Hoe moet dit als straks de herfst begint?
  • Vier miljoen Nederlanders staan op omvallen door de coronacrisis. Gevaar van burn-out bedreigt normaliter één miljoen landgenoten. Naast een tweede virusgolf ook een mentale golf op komst, waarschuwt neuropsycholoog Erik Matser 26 augustus.
  • Het is ontnuchterend de conclusie te lezen van het STAT artikel Four scenarios how we might develop immunity to covid-19: “The short answer is we don’t know. So, anyone who gives you a scenario is providing a hypothesis,”
  • Het houden van kleine evenementen (braderie, kermis of hardloopwedstrijd) is vaak wel mogelijk, ondanks de coronamaatregelen. Dat zegt Stephan Wevers namens de Veiligheidsregio Twente 28 augustus tegen RTV Oost.
  • De Tijdelijke wet notificatieapplicatie covid-19 is nog altijd niet behandeld. De Jonge meldde daarom 29 augustus dat landelijke invoering van de CoronaMelder app per 1 september 2020 uitgesteld wordt. Laten parlementariërs later vooral niet roepen dat ze – anders dan het kabinet – vaart hadden willen maken met de wetgeving om de epidemie te helpen indammen.

https://twitter.com/gvenk/status/1299421759918272513

Week 31 augustus – 6 september

  • Vanaf 1 september stopt de proef om verplicht in het centrum van Amsterdam en Rotterdam een mondkapje te drragen.
  • Collega IT lead is terug van vakantie. Ze snapt niet waarom ze haar collega’s wellicht op zowel dinsdag en donderdag deze week fysiek gaat treffen. Dat is zó oud normaal!
  • Opnieuw een finianciële tegenvaller voor het kabinet: handhavende BOA’s schrijven in de nasleep van Ferd Grapperhaus’ bruiloft-op-minder-dan-anderhalvemeter deze dagen minder boetes uit.
  • Zelf heb ik dinsdag 1 september op het kantoor van Ordina met andere Rabobank Business Lending IT leads een dag kunnen werken, drie collega’s voor het eerst ontmoet en de andere na – één uitgezonderd – 5,5 maanden weer gezien. De luxe van grote vergaderruimtes voor jezelf hebben om op veilige onderlinge afstand te kunnen werken, beperkingen als één persoon per lift en van boven naar beneden (dus tweemaal van de 11e omlaag) met de trap en dergelijke, smaakte de informele omgang, het snel kunnen schakelen en bijkletsen naar meer.
  • Dinsdag 1 september opnieuw een persconferentie tegen de achtergrond van stabiele besmetting statistieken van het RIVM en een volgende stap ook in Nederland naar regionale kleurcodes en maatregelen te gaan, zoals andere Europese landen al maanden doen.
  • Van 2-5 september wandelen en fors minderen op nieuwsconsumptie is heerlijk rustig.
  • in het FD van zaterdag 5 september laten experts zich kritisch uit over het democratisch gehalte van de coronawet die bij de Tweede Kamer in behandeling is en waarover eerder deze week een hoorzitting was. Van der Staaij (SGP) is ook kritisch en Klaver (GroenLinks) geeft in dezelfde krant op 6 september vast mee in de huidige vorm tegen het wetsvoorstel te stemmen. Per decreet regeren zou het parlement onwaardig zijn.
  • Op Defensieweg Ruinen geldt Covid = psyopOp 5 september kom ik op de Defensieweg in Ruinen rond het Defensie Distributie Centrum bekladde borden tegen die de kijker wijzen op Covid=PsyOp en de URL van een onbenullige website vol complottheorieën over de agenda van de VN voor het komende decennium en de oproep de lock down af te wijzen. Men kon de samenvatting van Hal Lindsey’s 1980’s best sellers wel gebruikt hebben voor de vulling. Zou de site ook bijgewerkt worden? Is met De planeet die Aarde heette ook niet gebeurd. En toch draait die nog elke dag 🙂

Week 6 – 13 september

  • De week opent met oplopende besmettingscijfers, zo meldt het FD.
  • Op 7 september meldt de gedragsunit van het RIVM dat er een significant verschil zit tussen het uitgesproken draagvlak voor de coronamaatregelen en de praktijk van de ondervraagde 60.000 mensen.

  • Op 7 september ben ik voor het eerst sinds 6 maanden met de trein terug bij Capgemini in Utrecht Leidsche Rijn: een onplezierige, ongezellige ervaring op een verlaten kantoorvleugel. Bij elke beweging moet het mondkapje voor en de looproutes zijn zo onlogisch dat ik ze om m’n afspraken te bereiken wel moet negeren. Dan is het wel fijn dat het nog zo rustig is op kantoor. Op deze manier in Utrecht werken hoeft van mij niet. Terug naar Balkbrug!

  • Op 10 september geven de coalitiepartijen toe aan de oppositie: de boete voor overtreden van coronamaatregelen gaat van €390 naar €99 om zo onder de grens voor een ‘aantekening op de justitiële documentatie’ (in gewoon Nederlands: strafblad) te komen. Het prijskaartje van minister Ferd Grapperhaus’ te gezellige bruiloft.
  • Behandeling van de 600+ gestelde vragen van Tweede Kamerleden laat de invoering van de ‘coronawet’ nu al doorschuiven tot minimaal november 2020. Ooit werd dit een spoedwet genoemd. SGP voorman Van der Staaij oordeelt terecht: “Toen net de noodverordening van kracht werd, was het logisch om aanvullend die wetgeving te hebben. Wat mij betreft is het momentum voor deze wet in zekere zin wat verstreken.”
  • Op 11 en 12 september wandel ik weer, vrijdag door het in het voorjaar door COVID-19 zwaar getroffen Heerde naar Epe, waar de Jumbo het winkelpubliek karretjes laat ontsmetten en mijn gastadres nuchter is. Zaterdag na aankomst in Arnhem dezelfde taferelen bij de Lidl en Jumbo.
  • Op 12 september is de eerder deze week stilgelegde fase 3 test van AstraZeneca en Oxford University hervat. Het stilleggen was groot nieuws, het hervatten is bijna onopgemerkt gegaan.

Week 13-20 september

  • Afgelopen week zijn er 8.265 nieuwe personen gemeld die positief getest zijn op COVID-19. Er zijn in de afgelopen week 92 patiënten door de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst ’en gemeld die voor COVID-19 in het ziekenhuis zijn opgenomen (geweest). In de afgelopen week hebben ruim 195.545 mensen zich laten testen in de GGD teststraten, vorige week waren dit nog 180.182 mensen. Het percentage positieve testen op landelijk niveau is deze week toegenomen van 2,8% in de voorgaande week naar 3,9%, deze week. Het reproductiegetal is gestegen en ligt op 1,38. Dat betekent dat 100 mensen die besmet zijn samen 138 anderen besmetten.
  • Van 13-17 september wandel ik verder door Gelderland en Noord-Brabant. Alle gastadressen ontvangen me hartelijk. De lokale Jumbo en Coop supermarkten geven eenzelfde beeld: gel dispensers zijn vaak leeg, schoonmaken van een karretje mag je zelf doen, winkelmandje kan in plaats van een wagentje, er wordt naar hartelust gefietst zonder voldoende afstand tot wie dan ook te houden, en de terrassen in natuurgebieden en dorpen zitten met de 1,5m afstand tussen de (groepjes) mensen overal vol.
  • Onderweg in de trein terug (Tilburg-Den Bosch-Zwolle-Ommen) net als op de heenreis (Hoogeveen-Groningen-Delfzijl) geen conducteur te zien en dus geen enkele vorm van handhaving in de trein, al draagt iedereen min of meer continu een mondkapje.
  • Op 18 september is onze jongste verkouden en vertrouwt het niet. De beslisboom van het CCC volgend is de volgende stap helder: laten testen. Na het invullen van de persoonlijke gegevens op coronatest.nl en de optie dat ze met iemand kan meerijden, krijgen we enkel voor zondag 21 september 3 keuzes: Almelo (44km), Goor (63km) of Drachten (77km). Geen Ommen, Zwolle, Hoogeveen of Hardenberg dus en ook niet eerder of later. Dus mocht ik zondagmorgen 20 september in plaats van de samenkomst van de kerk met dochter naar Almelo. De gekozen sociale afstand thuis maak je dan in de auto tenminste ongedaan. Voor de zekerheid droegen we allebei een mondkapje. Het afnemen van de test en uitleg aan m’n dochter over het thuis afwachten van de uitslag nam nog geen minuut in beslag.
  • Vrijdagavond 18 september is een persconferentie van Rutte en De Jonge als wake-up call voor liever zorgeloos weekend vierend Nederland. In de Randstad – de provincies Noord- en Zuid-Holland zijn door België en Duitsland inmiddels op code rood gezet – gaan de cafés eerder dicht en wordt het maximum aantal aanwezigen bij feestjes teruggebracht naar 50. Voor alles wat zich ‘achter de voordeur’ afspeelt en ‘tussen de oren zit’ doet de rijksoverheid een beroep op de eigen, intrinsieke motivatie van mensen. Dat de persconferenties en beschouwingen in bijvoorbeeld Nieuwsuur alleen verbale boodschappen blijven gebruiken, verbaast me.
  • En ja, ook onze minister van Justititie heeft nu een strafblad. Het OM heeft alsnog een boete van €390 opgelegd aan Ferd Grapperhaus voor het overtreden van de social distancing regels bij zijn bruiloft. Waarom het zo lang duurde? Het beboeten van een minister is geen alledaagse bezigheid, is de redenatie. Au, je zou er zomaar klassejustitie uit kunnen afleiden.

Week 20-27 september

    • Op 21 september is premier Mark Rutte expliciet richting voetbalfans die tijdens de wedstrijden afgelopen weekend zich te buiten gingen aan spreekkoren en fluitconcerten: “Gewoon je bek houden!”. Later op de avond kwalificeerde hij die uitspraak als ‘niet zo fraai’.
    • Het dagelijks aantal nieuwe besmettingen zit inmiddels ruim boven de 2.000, meldt het RIVM.
    • Dinsdagmorgen 22 september even voor zeven uur krijgt onze dochter bericht dat ze zondagmorgen bij het testen gelukkig niet besmet was met COVID-19. Enthousiast is ze terug naar school.
    • Terwijl de dagrecords qua besmettingen het nieuwe normaal in de herfst worden, 10.000 mensen die zich willen aanmelden voor een COVID-19 test niet dezelfde dag terecht kunnen, verzamelt een clubje artiesten zich op Instagram onder de hashtag #ikdoenietmeer mee en denken met ‘ik houd mijn bek niet meer’ en ‘free the people’ samen de overheid onder controle te krijgen. Begrijpelijk dat Hugo de Jonge de actie onverantwoord vindt. Werd één van de deelnemende artiesten Famke Louise dit voorjaar nog ingeschakeld en betaald als influencer om de coronamaatregelen onder de aandacht van haar volgers te brengen, zal een vervolgopdracht nu wel uitblijven. Sterker: Rob Jetten heeft al geëist dat Louise haar verdiensten terugstort. Als je wilt lachen, lees dan vooral een aantal van de commentaren. Ik zie wel marketing mogelijkheden om het in 1970 geschreven en geflopte liedje Free the People een nieuwe boost te geven.

 

View this post on Instagram

 

#Ikdoewelmee

A post shared by Jose (@josevvvh) on

 

    • In het pittige debat in de Tweede Kamer komt het kabinet terecht op veel kritiek te staan over de testcapaciteit. Waar is nu de wekelijkse uitbreiding met 10.000, dus binnen een maand 40.000 extra testverwerkingsmogelijkheden in Duitse laboratoria die De Jonge eind augustus contracteerde? Door gebrek aan testmaterialen ligt de testcapaciteit momenteel op 28.0000, terwijl de GGD’en gemiddeld per dag 38.000-39.000 aanvragen krijgen.
    • Op 23 september schaamt Famke Louise zich al voor de #ikdoenietmeermee ‘campagne’, biedt haar excuses aan en verwijdert haar video. Pff, wat moet je als volger met zo’n ‘influencer’? Twee jaar geleden schaamde Famke zich ook al voor haar Youtube vlogs en verwijderde de hele zooi. Vluchtige meningen, ‘nieuws’ en media.
    • Mijns inziens betere tijdbesteding is het lezen van het artikel op Scientias over de asymptomatische minderheid en besmettelijkheid.
    • Acht nieuwe regio’s, niet alleen in Brabant, maar bijvoorbeeld ook stad Groningen kunnen binnenkort nieuwe maatregelen tegemoet zijn vanwege de snel oplopende besmettingsgraad. Burgemeesters van de grote steden, zoals Aboutaleb van Rotterdam, pleiten voor herinvoering van landelijke maatregelen, aangezien mensen zich niet bewegen binnen een veiligheidsrisico en de verschillen binnen een regio te groot zijn. Dan liever samen de schouders eronder dan een slecht uitlegbaar verhaal op plaatselijk niveau. Het kabinet heeft een eigen ritme, ondanks de vurige oproepen van experts in de nieuwsrubrieken. Maandag adviseert het OMT, dinsdagavond om 19u weer een persconferentie.
    • Op skivakantie in Oostenrijk kán, maar zonder après-ski. Dat maakte de Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz vandaag bekend. BNR Verslaggever Connor Clerx verkent welke mogelijkheden er over blijven.
    • De corona app – je hoort er weinig over of van – moet nog steeds een wettelijke basis krijgen. De behandeling van de 600+ vragen in de Tweede Kamer vordert langzaam. Debat en stemming over de tijdelijke wet maatregelen COVID-19 zijn nog niet van een datum voorzien. De Eerste Kamer gaat er op z’n vroegst 6 oktober over stemmen. Op Emerce is de frustratie over het tempoverschil tussen app-ontwikkelaars en politici te lezen.
    • Op 25 september publiceert De Volkskrant een interessant artikel over het bewust besmetten van proefpersonen die meedraaien in immuniteitstesten met kandidaat-vaccins tegen COVID-19 en de schuivende ethische regels van de WHO daarvoor in de context van economische belangen bij het nog lang uitblijven van een uitontwikkeld en getest vaccin.
    • Elke serieuze verkoudheid in de nabije omgeving wordt gevolgd door het inplannen van een coronatest. Twee collega’s zijn eerder deze week negatief getest. Mijn vrouw die sinds donderdag snipverkouden in de goede zin van het woord afstandelijk reageert, gaat maandagmorgen naar Meppe voor een test.

Week 27-30 september

  • Om de R-waarde (hoe snel verspreidt het virus zich via besmettingen) terug te dringen kondigen Rutte en De Jonge maandagavond 28 september aangescherpte maatregelen aan voor de komende drie weken. Tot dinsdag 20 oktober kan er in mijn agenda een streep door bijvoorbeeld:
    • gebruikmaken van het net aangeschafte NS Flex weekend vrij abonnement voor wandelingen verder weg op zaterdag 10 en 17 oktober vanwege beperken van reisbewegingen.
    • de Amor wandeltocht in Holten op 3 oktober 2020.
    • off-sites met collega IT leads op 29 september en 9 oktober vanwege beperken van reisbewegingen en thuiswerken als norm.
    • initiatieven van Rabobank om drukte bij een return to office beleid te testen in de week van 29 september.
    • Hi Hybrid beleid van Capgemini Nederland en het in Leidsche Rijn onder kleine groepen collega’s zijn en werken op 7 en 8 oktober.
    • wandelen en fietsen in Utrecht met squad members die mij en elkaar al sinds half maart niet meer in het echt hebben gezien op 7 en 8 oktober om dezelfde redenen.
    • burenvisite op zaterdagavond 10 oktober vanwege beperken tot 3 gasten bij mensen thuis.
    • na maanden eindelijk weer in een klaslokaal een training PRINCE2 Practitioner bij Capgemini in Utrecht geven op 19 oktober vanwege beperken van reisbewegingen en thuiswerken als norm.

  • Op het einde van het derde kwartaal nog een schandaal: ROS, het beveiligingsbureau van Brenno de Winter bekritiseerde de CoronaMelder app nadat minister De Jonge de Tweede Kamer had geïnformeerd over de ‘klaar om in enkele regio’s te testen’ status van de app. In de huidige versie van CoronaMelder blijken zorgmedewerkers te kunnen zien of besmette personen daadwerkelijk in de app melding maken dat ze zijn besmet. Patiënten zouden zo onder druk kunnen worden gezet, zo concludeert De Volkskrant op 29 september.
  • En om het kwartaal helemaal verrassend af te sluiten, besluit het kabinet 30 september onder druk van de Tweede Kamer tégen het RIVM advies van Jaap van Dissel in tot een dringend advies per direct in heel het land in alle ‘publieke binnenruimtes’ een mondkapje te dragen. Het begrip ‘publieke binnenruimtes’ is echter (nog) niet gedefinieerd. Dat volgt uiterlijk vrijdag 2 oktober om 18.00u. Terecht, dat de Volkskrant fijntjes wijst op het ‘voortschrijdend inzicht‘ over nut en noodzaak van mondkapjes sinds de uitbraak van COVID-19.