In vrijheid achterom Hoogeveen wandelen

Geen Bevrijdingsfestival Overijssel vandaag om in Zwolle 75 jaar vrijheid na het einde van de Tweede Wereldoorlog te vieren. Krijg ik na vijf jaar weer eens verlof en is het mooi weer…dan ga ik dus wandelen. Ik heb een rondwandeling tussen Hoogeveen en Zwinderen in het zuiden van Drenthe uitgezet op afstandmeten.nl. Na ontbijt en kop koffie krab ik het ijs van de autoruiten en rijd naar het 15 minuten noordelijk gelegen Hoogeveen om vanaf de Carstenstraat aan de wandel te gaan. Het is nog net geen zeven uur, verkeer genoeg op de A28 en A37 om me heen, maar oostwaarts langs de Hoogeveense Vaart heb ik het gravelpad voor me alleen.

Relive ‘Rondwandeling Hoogeveen – Zwinderen’

Als ik hier zou wonen, is het pad heerlijk voor de hardlopen trainingen. Saai is het niet, want ter onderbreking van de kilometers rechtdoor zijn er gedichten te lezen, een initiatief van de in Hoogeveen in 1969 geboren dichteres Delia Bremer met bijdragen van anderen. Aan het meest oostelijke stukje van Hoogeveen, is de fietsbrug Krakeel een verbinding met de Coevorderstraatweg naar omliggende dorpen. De slagbomen, hekwerken, verlichting en ornamenten op de brug zijn gewelfd en bedoelen de geschiedenis van Drenthe uit te beelden, van slagtanden van mammoeten tot de moderne strakke lijnen van industriepanden.

Ik wandel Noordscheschut in. Het lintdorp is ontstaan bij de ontginning van de veengebieden en dankt de naam aan een in 1766 gebouwde schutsluis tussen het Noordsche Opgaande en de Hoogeveensche vaart. Volgens kaarten is de Modderwijk gewoon begaanbaar, maar nog geen honderd meter op het puinpad houdt een automobilist me staande. Hij verzekert me dat de weg verderop met prikkeldraad, etc. niet toegankelijk is. Geeft niets, dan ga ik over het Zwarte Dijkje, bekijk de houten Christelijk Gereformeerde Kerk, passeer de ijsbaan en trek door het Belevingsbos Noordscheschut dat rond de Oude wijk is aangeplant. De Trambaan heb ik al eens op een Weideblik wandeltocht aangedaan. Vandaag wandel ik ‘m helemaal uit tot de Trambrug over de Hoogeveense Vaart. Tot 1947 liep hier het Eerste Drentsche Stoomtramweg-Maatschappij traject van de stoomtram tussen Hoogeveen en Nieuw Amsterdam.

De volgende belevenis wacht een eind verderop aan de Hoogeveense Vaart tussen Nieuweroord en Geesbrug. De volgens de kaarten doorgaande weg wordt in werkelijkheid van erftoegangsweg een grasdijk en vervolgens een overgroeide grashelling. Zolang er een pad zichtbaar is en ik een lange broek aan heb, maal ik niet om wat takken, onkruid, doornstruiken of een omgevallen boom. Als de hellingshoek ver boven de 45 graden komt, is het èn tijd voor een rust op een boomstam èn een alternatief. In het perceel naaldbomen achter het kanaal vind ik een pad en ook in nog jonge, dicht op elkaar geplante bomen ontwaar ik iets van een pad. Ik baan me letterlijk een weg en kom uit op een breed zandpad. Aan het eind ervan een keurig ‘opengesteld voor wandelaars’ bordje. Het stuk tussen vaart en zandpad was dat niet. Een ander zandpad leidt me terug naar de vaart. Het huisnummer 167 is alleen vanaf deze kant te bereiken. Ik vervolg mijn weg over de weer verharde weg en kom na de ijsbaan en begraafplaats aan de rechterhand in Geesbrug. Ik had me voorgenomen aan de noordzijde van de Hoogeveense Vaart de Muzelweg te nemen, opnieuw volgens kaarten een openbare weg. Daar denkt de veehouder op #110 en #108 anders over en heeft een paar versperringen met hoge veehekken en stroomdraden aangebracht. Helaas, ook hier terug en langs de vaart verder.
Ik krijg meteen compensatie in de vorm van een bewaard gebleven betonnen kazemat die de Duitsers bij hun opmars op 10 mei 1940 volgestort hebben met zand. Weg plan van het Nederlandse leger om als onderdeel van de vertragingstactiek zich op de Q-Lijn terug te trekken, hier 25 (!) soldaten te legeren met een mitrailleur en explosieven om de nabijgelegen bruggen op te blazen en de oprukkende Reiter Regiment Abt.2 zo een tijdje bezig te houden.

Links en rechts is goed te zien hoe de Hoogeveense Vaart het achterland ontsloot: het Zwindersche Kanaal, de Johannes Postbrug aan het begin van het kanaal Coevorden – Zwinderen, een stroom zonder naam, de Marsstroom en bij de entree van Zwinderen de kruising met het Loodiep. Ik draai om en wandel over een zandpad het natuurgebied in het beekdal van het Loodiep in. Andermaal zijn wandelpaden die op kaarten staan aangegeven in het veld niet meer dan een platgetrapt paadje door het gras en mag ik zonder stiggeltie het ene na het andere onder stroom staande hekwerk passeren, soms zwiepend met de benen, anders rollend door het gras. Twee reeën proberen voor me te vluchten, maar ook zij lijken moeite te hebben een passende uitweg te vinden. Mooi is het hier zeker. Verlaten landweggetjes en stilte alom onder een stralende lentezon. De Plagmadijk, een paadje door een begrazingsgebied – hier wel stiggelties – en dan de Keutershoogte en Klinkenberg, twee grafheuvels aan de linkerhand op de Muzelweg (daar is ‘ie weer). Bij de parkeerplaats aan de Gorindijk staan zes auto’s naast elkaar geparkeerd. Welkom in de boswachterij Gees, zeker mooi, maar dus ook met wat meer medemensen op pad.
Onlangs liep ik hier ook, toen wat noordelijker. Komoot kent het bospad naar het zuiden niet, deze ‘sectie over onbekend terrein’ staat gewoon op OpenStreetMap en ik weer heerlijk rustig.

Verrassende zandwegen zijn er verderop ook naar en op de Twaal Ellenweg. Het uitzicht op de Geeserraai is zo wijds dat ik weer eens hard moet lachen om ‘het nieuwe normaal’ van de 1,5m samenleving.

Het plan om een pad naar de Middenraai te pakken stuit op een ‘verboden toegang’ bordje aan de Geeserraai. Ik volg de weg langs het water tot mijn oog valt op een houten voetgangersbrug over het water naar een bos. Hier lopen de wijken in oost-west richting. Zou ik door het bos op de Middenraai kunen komen? Aan de achterzijde heeft een man z’n auto geparkeerd en is in het bos aan het werk. Ik gok linksaf, verkeerd, want het pad gaat om het bosperceel heen en later weer het bos in…terug naar de brug. En toch was het leuk hier even een bos(je) mee te pakken.

In Nieuweroord pauzeer ik bij de stuw in de Middenraai, de as van de als veenkolonie begonnen dorp, dat tot 1998 deels bij Hoogeveen, deels bij Westerbork hoorde. De huidige indeling bij Hoogeveen is te danken aan rechtzinnige ingestelde Hervormden hier, waar men in Westerbork bij de vrijzinnige vleugel hoorde. Aan de stuw kijk ik naar de klandizie voor de boeken- en eierenverkoopstal van De Brug die keurig op elkaar wacht. Nog een stuk langs de Hoogeveense Vaart en dan naar het noorden over de Steenbaan, later Kanaal Westzijde langs het Linthorst Homankanaal. Waar in het verleden de vijfde wijk liep, volg ik het puinpad Molenweg naar weer een watergang.

De Achteromsedijk vind ik een geweldige straatnaam. Rechts eerst nog buitengebied, links bedrijfspanden en de hangars van het vliegveld Hoogeveen. Het is lunchtijd. Een paar duo’s mannen komen me met hun boterhamtrommel in de hand tegemoet. Er wordt deze dag her en der nog gewerkt, zoveel is duidelijk (hoorbaar).

Bij de MC Motorhead zie ik een oude PTT telefooncel staan. De telefoon met snoer hangt nog keurig aan de wand. Tja, dat is even een ommetje waard! Op de rotonde met Vliegveldweg, Europaweg, Industrieweg en Edisonstraat liggen twee stukken spoorlijn en een huis / folley. Genoeg bedrijvigheid en auto’s.

Na de Edisonbrug over de Industriehaven duik ik de bosjes in langs de ijsbaan, biljartvereniging L’acquit en verderop het Bentinckpark, waar een wielerbaan van de Peddelaars, de atletiekbaan bij HAC’63, een korfbalvereniging en diverse voetbalverenigingen hun onderkomens en sportvelden hebben. Het Wolfsbos herbergt een verzorgingstehuis en een regionale scholengemeenschap. De architectuur is fotogeniek.

Over naar de volksbuurten langs de Valkenlaan en Tamboerlaan. Ik zie gipsen tuinkabouters, arenden en leeuwen, glimmende motoren, een zwarte Chevreolet, dichtgeschoven witte vitrages en groepen mensen voor de deur genieten in de zon. Het zuivelplein van DOC Kaas met pakhuizen en in de zon stralende silo’s aan de Kortenaerstraat en dan de Zuiderweg. Komoot meldt dat ik mijn bestemming nader. Na 41km is het letterlijk en figuurlijk weer mooi geweest.