Drie Gelderse klompenpaden tussen Hattem en Wezep

Ik ga deze zaterdag de IJssel over om bij Hattem drie klompenpaden, het Assenradepad, het in 2019 geopende Wiseperpad en Hoenwaardsepad te combineren tot een rondwandeling van ruim 38km. De omgeving van Hattem aan de noordwestelijke rand van de Veluwe is mooi en afwisselend. Ik heb er al vaak gewandeld, bijvoorbeeld op het Westerborkpad, etappes van de Wandeling rondom de Veluwe en de eigen route langs het Apeldoorns Kanaal van Apeldoorn naar Zwolle. De Zwolse Wandel Verenigingen namen eerder nog weleens de Hanzeboog over de IJssel om aan de Gelderse kant de deelnemers aan hun tochten kennis te laten maken met de bossen en heide, de villa’s en uiterwaarden langs de IJssel. Parkeren doe ik bij de nieuwe IJsbaan en landschapspark langs de spoorlijn – ik heb de aanleg de afgelopen jaren vanuit de trein kunnen volgen – die in de plaats komt van de oude langs de Geldersedijk, waar nu een woonzorgzone wordt ingericht.

Relive ‘Klompenpaden rond Hattem’

Ik zit meteen op het Assenradepad met blauwe markeringen. Op het fietspad in zuidwestelijke richting naar Hattemerbroek is het op een enkele hondenbezitter na nog rustig. Het is grijs, zo’n 14 graden en ik ben blij boven m’n korte broek en t-shirt nog wel een jasje te dragen. De A50 onderdoor over het Vijzelpad en dan de Zuiderzeestraatweg over om via de Oude Weg parallel aan de verbindingsweg tussen Amersfoort en Zwolle van vóór de A28 te wandelen. Een paar vrouwen die net als ik al vroeg uit de veren zijn voor een stevige wandeling kruisen me in herkenbaar hoog tempo. Het bedrijventerrein Voskuil is niet interessant voor een wandelaar. Pas over de A28 heen wordt het leuk, eerst met een gang over een boerenerf, langs de rand van een weiland (dit hoort echt bij een Klompenpad!) naar een eerste bossage dat bij het landgoed IJsselvliedt hoort.

De bomensingels maken plaats voor het pinetum ‘t Vinkennest die graaf Van Limpurg Stirum in 1927 liet aanleggen. Zijn voormalige woonhuis, tegenwoordig een door de Stichting IJsselvliedt beheerd vakantieoord voor mensen die niet makkelijk zelf op vakantie kunnen gaan, wordt grotendeels aan het zicht onttrokken met enorme rodondendrons en muren. Wel geopend is de opgang naar het mausoleum waar de graaf en zijn echtgenote Van Sminia zijn bijgezet. Ik ben er nu voor het eerst!

Een blik op de duiventil aan de overzijde van de Zuiderzeestraatweg en dan de snelweg A28 weer onderdoor. Al snel verlaat ik de drukte en sla de Heigraaf op waar bewoners van de boerderijen wel heel veel geluidsoverlast te verduren hebben. Buitengebied en later bos brengen me met een omweg in het zuiden van Wezep, waar ook het Westerborkpad langs de villawijken, de zandverstuiving De Klunze (de noordelijkste op de Veluwe) en de Oude Keizerweg tot bij het station, waar het startpunt van het Wiseperpad is.

Aan de Zeven Heuvels – hier woonde een oud-klasgenote van Henriëtte in alle rust tegen het bos aan – is een complete nieuwbouwwijk in aanbouw. Mooier is de Wezepsche Heide, een enorm waterwingebied van Vitens, waar overigens ook veel bomen zijn gekapt om de heide meer ruimte te geven. Locaties van neergestorte bommenwerpers tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn met informatiepanelen voorzien. Hier zijn meer wandelaars, fietsers en hardlopers te vinden. Om aan de Hattemer zijde van de snelweg A50 verder te kunnen op de klompenpaden, neem ik het fietspad langs de Keizersweg en rust even bij de carpoolplaats. Hier hebben we in de loop der jaren een aantal keren met een proefrit met kandidaat leaseauto’s ook gestaan om foto’s te maken en zitplaatsen achter te inspecteren.

In het geaccidenteerde landgoed Molecaten – klimmen tot 42 meter! – gebruik ik stukken van het Hoenwaardsepad en Assenraderpad. Na elkaar gekruist te hebben besef ik een oud-Groene Land Verzekeringen na 21 jaar gezien te hebben. Hier in de bossen wordt flink gewandeld, gefietst en getraind voor hardlopen. Ik bekijk de Spijker, de Spaanse graven, de (nu gesloten) herberg Molecaten met watermolen en het andermaal vanwege de rodondendrons bijna onzichtbare Huis Molecaten. Villa’s te over in het zuiden van Hatten, gevolgd door hockey- en tennisvelden en het golfterrein.

Aangekomen bij de sluis in het Apeldoorns Kanaal, tot hier kunnen de kanoërs komen die bij Vadesto Outdoor Adventure aan de Bleek in Hattem zijn gestart. Het blijft een schitterend stuk kanaal met aan weerszijden een hoge wal en bomen. Ter hoogte van het pastoraal centrum Hezenberg, een christelijke GGZ instelling op een fraai landgoed, sla ik af en bekijk het landhuis van dichtbij. Een blauw geschilderde toren in de uiterwaarden trekt mijn aandacht. Ik verlaat de klompenpad-routes even en ga het Opbroeksepad op. De toren is een fraai beschilderd gemaal in de Veluwsche Wetering die verderop in het Apeldoorns Kanaal uitkomt. Ik ga door en volg de Hoenwaardseweg langs boerderijen die allemaal wat hoger gelegen zijn, net als de plaatsing van elektriciteitskasten. Een waterpeil in het weiland toont de reden. In 1995 stond het IJsselwater bij de bewoners aan de voordeur. Het gebied heeft een intrigerende geschiedenis.

Eind 14e eeuw werd vanaf Terwolde tot Hattem een aaneengesloten dijk langs de IJssel aangelegd, waardoor de rivier één bedding kreeg. Alleen bij Hattem was een dijk overbodig, omdat daar de waard (= aan water gelegen land) nooit werd overstroomd. Het eerste deel van de naam Hoenwaard is een verkorting van hogen, zoals die ook voorkomt in de naam Hoonhorst (een dorp bij Dalfsen) en de Apeldoornse veldnaam Honschoten (schoten waren afgebakende perceeltjes). Tot het midden van de 20e eeuw bleef de Hoenwaard een meen; het was verboden om er boerderijen te bouwen.  Pas daarna werd het gebied verkaveld en kwamen er hoeves langs de Hoenwaardseweg. Bewoners en waterbeheerders werken aan een werkbare inrichting voor de komende jaren.

Na genoten te hebben van de Hollandse wolkenluchten rust ik even op een ANWB-paddenstoel met zicht op de binnenstad van Hattem. Ik ben weer terug op het Hoenwaardsepad, maak eerst de lus langs de monding van het Apeldoorns Kanaal in de IJssel bij het vanwege corona uit de vaart genomen ‘t Kleine Veer en de jachthaven. Als het nog iets warmer was geweest had ik de schoenen en sokken uitgedaan op één van de kleine stranden langs de rivier om m’n voeten te koelen in de IJssel!

Dan de lus over het jaagpad langs het kanaal en de Wiessenbergsche Kolk. Ik verlaat de dijk en word uitgedaagd bij Spectrum naar een houtsculptuur te kijken en waar te nemen. Elk kunstwerk doet iets met de toeschouwer, zo ook deze. Het Anthem van Leonard Cohen gaat als liedje van de dag in m’n Spotify playlist Henk-Jan’s soundtrack to 2020. “There’s a crack in everything”. De Stationslaan herinnert aan een halteplaats van de Baronnenlijn die tussen Apeldoorn en de aansluiting op de spoorlijn naar Zwolle liep en tegenwoordig voor een groot gedeelte omgebouwd is tot fietspad.

Bij eerdere bezoeken aan Hattem waren me de tuinhuisjes uit de tijd dat er duidelijker een dubbele gracht rond de Hanzestad lag nooit opgevallen. In 2010 zijn de overgebleven stenen huisjes gerestaureerd. Ik vang er twee met m’n fotocamera. Ik volg de smalle gang direct achter de stadsmuur, verbaas me over de rust buiten de Achterstraat, de winkelstraat van Hattem, en benut de gelegenheid om karakteristieke panden als het Daendelshuis, de Grote of Andreaskerk en het Kerkplein, de Franse School, het Anton Pieckmuseum, de voormalige synaoge en molen De Fortuin zonder mensen vast te leggen tegen een blauwe hemel met wolkenpartijen. De drukte aan de kop van de Achterstraat vermijdend rust ik nog even op een trap aan de Dorpsweg en volg deze dan tussen Noordwal en Kleine Gracht naar de Geldersedijk en pak zo het Assenradepad weer op. De ventweg is een fietsstraat geworden. Mooier nog is het park links ervan. Ik sta stil bij het Fusillademonument, waar diverse mensen 4 mei hetzelfde deden, bloemen of beschilderde stenen hebben achtergelaten als dank voor 75 jaar vrijheid. Dan is het nog een paar honderd meter langs boerderijen, een indrukwekkende bunker tot de afslag naar de ijsbaan, waar mijn auto gezelschap heeft gekregen van nog een wagen. Met het Pronkjewailspel is het vandaag ook lekker opgeschoten. Ik ben nu tussen Appingedam en Steendam, volgens de app al 288.537 stappen op het virtuele Pronkjewailpad gezet.