Wandelen als een watergraaf in zuidelijk deel gemeente Amsterdam

Na (lange) werkdagen in achtereenvolgens Amsterdam, Brussel, Amsterdam en Utrecht zit ik vrijdagmorgen opnieuw in het donker in de trein richting Randstad. Niet om te werken, maar om de zelf uitgezette route langs watergangen in het zuiden van de gemeente Amsterdam. Directe aanleiding is de zin een keer langs de Weesper Trekvaart te lopen. Daar kijk ik vanuit de trein naar Amsterdam Zuid dagelijks op uit. Ach, en dan teken je op afstandmeten.nl de rest erbij 😉 In plaats van de voorgenomen bijna 44km wordt het uiteindelijk 35km. De reden daarvoor vertel ik nog. Via Utrecht reis ik naar Amsterdam Amstel om daar even na half negen bij daglicht van start te gaan.

Langs de Hogeschool van Amsterdam die sinds 1998 in het in de bouwstijlen brutalisme en structuralisme opgetrokken kantorencomplex Leeuwenburg is gevestigd loop ik naar de Berlagebrug over de Amstel. De brug verbindt sinds de jaren ’50 de Rivierenbuurt, onderdeel van het Plan Zuid van architect H.P. Berlage en de Weesperzijde . Ik heb een aantal maanden geleden in een hotel in de IJsselbuurt overnacht. De wijk met schitterende Amsterdamse School woonkazernes met ornamenten, welvingen in de gevels, bakstenen verticaal geplaatste dakpannen en huisnummers in opvallende typografie ‘moest’ mee in de route vandaag. Het Amstelkanaal aan mijn rechterhand, het Berlage Lyceum in twee monumentale panden halverwege aan de overzijde van het water. De Kom is het kruispunt van het Amstelkanaal, dat naar het westen toe in twee takken verdergaat, de Boerenwetering die van zuid naar noord verderop naast het Rijksmuseum in de Singelgracht uitkomt. Tussen de Rivierenbuurt en Apollobuurt ligt de Hildo Kropbrug uit 1930/31 die ontworpen is door Pieter Lodewijk Kramer in de Amsterdamse School stijl. Deze beeldhouwer en architect uit het Overijsselse Steenwijk is jarenlang hofleverancier van ornamenten in Amsterdam geweest. Van krop zijn aan de brug en in een parkje met uitzicht op De Kom diverse beelden geplaatst.
Ik steek over en pak de Bernard Zweerskade langs het Amstelkanaal. Hier staan ruime stadsvilla’s in een rustige omgeving. Aan de overzijde van de straat het Beatrix park, de Zuidas op loop- of fietsafstand. Bij elke brug is wel een openbaar kunstwerk te vinden. Ik kom uit op het Stadionplein met het imposante Olympisch Stadion die voor de zomerspelen in 1928 is gebouwd. Min of meer op de automatische piloot dankzij eerdere wandelingen neem ik de brug over het kanaal naar het IJsbaanpad langs het Olympic Hotel naar het Park Schinkeleilanden. Met de A10 in beeld bedenk ik me, want ik zie op de ANWB-wegwijzers De Nieuwe Meer. Daar wilde ik niet heen, terug dus en langs de Electrische Museumtramlijn Amsterdam zuidwaarts. Hé, zo zie je de Schoen (officieel het in 2002 geopende Infinity gebouw), waar ING en NN jarenlang in gehuisvest waren eens van een andere kant! De buitenzijde van de Zuidas wordt hier aangeprezen om te komen wandelen op de sportas. Bij deze. Kantoren en snelweg maken onder toeziend oog van de stedenmaagd (op vrijdag 27 juni 2014 werd de tweelingzus van de Stedenmaagd uit het Vondelpark onthuld aan de Koenenkade, achter restaurant De Veranda) plaats voor het Amsterdamse Bos en een blik op de roeiers in de Bosbaan.

Het valt me op dat de wandelaars en hardlopers hier in het bos wel vriendelijk (terug)groeten. Een goed teken en wel zo aardig. Aangekomen op de Nieuwe Kalfjeslaan sla ik linksaf. Ter hoogte van de kruising met de Amsterdamseweg is het weer even druk. Coffee shop The Border op de gemeentegrens aan de ene kant, de Rooms-Katholieke Augustinuskerk aan de andere. Religie als opium voor het volk was de mening van Karl Marx. De Kalfjeslaan met het Ecolint is de groene long tussen Amsterdam Buitenveldert en Amstelveen. Onderweg passeer ik de Campus Uilenstede van de Vrije Universiteit Amsterdam, neem het wandelpad door het voormalig Arboretum van de universiteit en rust kort op een wandelbankje.

Net na het kantoor waar in 1983 De Lift werd opgenomen laat ik het fietspad links liggen en ga rechtdoor over een grasdijk. Het Noord-Hollandpad neemt dit stuk ook. Links zie ik een enorme regenboog. Ahum, dat betekent dat het even later serieus begint te regenen. In combinatie met het drassige gras onder m’n voeten is het even stevig ploegen. Op de Kostverlorenweg langs een wetering is het alweer droog.

Ik ben welkom in de Middelpolder, dat 4,7m onder NAP ligt. Waar ik de route over de Machineweg had uitgezet zie ik tot mijn verrassing een trekpontje over de Machinetocht, gevolgd door een laarzenpad, ook onderdeel van het Noord-Hollandpad. Doen dus. Een paar slagen verder en de pijpen inmiddels bruin, is het even heen en weer lopen om te zien waar het handig is de weg te vervolgen. Ik wil niet te vroeg bij de Amsteldijk uitkomen, maar de op OSMAnd aangegeven looproute in westelijke richting is verboden toegang. Dus rechtdoor verder langs de drassige graslanden tot op de Bankrasweg met een ommetje naar Amstelveen. Het laatste stuk naar Ouderkerk aan de Amstel gaat over het fietspad langs de drukke N522. Het uitzicht vanaf de brug over de rivier is schitterend, de werkzaamheden aan weerszijden van de brug minder. Waar collega’s hun redenen vandaan hebben om een etentje met afdeling of project vooral in dit dorp te houden, zie ik niet. Abcoude vind ik zelf compacter en gezelliger, Breukelen of Weesp ook.

Werklui groeten me vriendelijk en vragen of ik lekker aan de wandel ben. Zeker, de Amstel is de komende drie kilometer aan m’n linkerhand de leidraad. Ik passeer de achtkantige grondzeiler molen De Zwaan uit 1638. Als ik met zo’n 20km op de teller na huisnummer 21 rechtsaf door de polder naar de A2 afbuig, realiseer ik me ook dat het routeontwerp zo in elkaar zat, dat ik vanuit Ouderkerk de Amstel in zuidelijke richting had willen volgen via de Holendrecht, het Abcoudermeer en de Gein en Gaasp naar de Weespertrekvaart. Op een picknickbank met het geblaf en geschreeuw van politieagenten op de hondentrainingschool op de achtergrond rust ik, en verzet m’n plannen. Het begint intussen stevig te plenzen. De pauze is erg kort, de poncho kan aan.

Terug bij de Amstel is het gelukkig droog en dat blijft het. Ik volg de loop van de rivier tot in Amsteldorp. Ten oosten van de Ouderkerkerdijk wordt flink geklust. Het natuur/tuinpark Amstelglorie is ontoegankelijk, de paden door het Oeverbos maken het avontuurlijk, zeker op het spekgladde knuppelpad is het uitkijken. In Park Somerlust met uitzicht op de kantoren van Philips en NN aan de overkant, Waternet aan de rechterhand kruis ik heel wat groepjes lunchwandelaars. Aan de kop van de Lindenhoeveweg fotografeer ik de nieuwe, ranke woontoren STATE Amsterdam. Vanaf 2015 is hier flink gebouwd op voorheen rommelige bedrijventerreinen, de basis van de Hell’s Angels. Wandelen aan de Weesperzijde langs de Weespertrekvaart biedt een gratis excursie langs architecturele hoogstandjes. De A10 bij Duivendrecht onderdoor en langs de andere kant de vaart volgen. De Molenkade geeft uitzicht op de Venser Molen uit 1704 die na schade in 1917 is onttakeld. Diemen bij daglicht zien – tijdens de Kennedymars Hilversum kom je ‘s nachts vanaf de Nesciobrug en de Ouddiemerlaan aanlopen voor een rust in wijkcentrum De Schakel – is anders. Het idee om twee gratis Black Friday tompoucen en een kopje koffie bij de HEMA in het overdekte winkelcentrum Diemerplein te halen kan ook de prullenmand in. De vestiging heeft geen gebakafdeling of restaurant. Emergent planning vanmiddag. Zal ik mikken op station Diemen, Amsterdam Science Park? Station Diemen laat ik achter me, kruis de A1 en ga linksaf het park De Omloop door. Zo vlakbij het A1-A10 knooppunt Watergraafsmeer geeft het een idee van het veenweidelandschap, zoals de polders tot in de 20e eeuw buiten de nog kleine stad Amsterdam er tijden hebben uitgezien.

Aan de oever van het Amsterdam-Rijnkanaal kijk ik nog even om naar de witte, stalen Nesciobrug voor fietsers en voetgangers en de betonnen Zeeburgerbrug in de A10 tussen Diemen en Zeeburg. Hier start de Ringvaart om de polder Watergraafsmeer, dat zo’n 4,5m lager ligt. Knusse huisjes aan de kop van de dijk maken plaats voor het in de afgelopen paar decennia verrezen Science Park van de Universiteit van Amsterdam. De Amsterdam Data Tower blinkt in de zon. Ach, ook de afslag naar het station Science Park laat ik links liggen. Als ik de Ringdijk volg, kom ik bij Amstel uit, en het is lekker wandelweer. Navigeren is makkelijk: rechtdoor. En dus kan ik om me heen kijken naar de veel lager gelegen buurten en nieuwbouw zoals Hotel Casa / restaurant East 57 links, en de wooncomplexen aan de Oranje-Vrijstaatkade en Transvaalkade rechts. Het Pauwenpad achter het pand van mijn favoriete radiozender BNR Nieuwsradio, FD Mediagroep en restaurant Dauphine langs kom ik op het Prins Bernhardplein en zie kwart voor drie de finish, het Amstelstation. Naar verluidt is op het traject naar Bijlmer ArenA iemand voor de trein gesprongen. De ene na de andere trein naar Utrecht valt uit. Ik vind een alternatief door de metro 53 naar Zuid te pakken en zo net met de 15.12u intercity naar Zwolle kan. Een mooie, afwisselende tocht weer!