De Fivelstadtocht in het tweede weekend van september, dus gelijk met de Open Monumentendag en de Molendag is vaste prik. Voor de zesde editie had de organisatie in de afgelopen week al ruim 650 inschrijvingen gekregen, het gros ervan voor de kortere afstanden. De groep, veelal bekende wandelaars, die ik om kwart voor acht in en voor het oude raadhuis in de Wijkstraat tref, is overzichtelijk en herkenbaar. De vlag van Groningen op petten, shirts en vlaggen. Provinciale trots vertaald in klederdracht en uiterlijk vertoon. 
Mij gaat het in eerste aanleg om de afwisselende omgeving, het historische landschap en opengestelde monumenten. Er is sinds 2018 geen toespraak van Rinse Froma meer voor de start, al geeft de organisatie terecht aan dat het de bedoeling is ‘pas’ vanaf 8 uur te gaan lopen met oog op de openstelling van rustposten, bezienswaardigheden en de beschikbaarheid van vrijwilligers op de posten en verkeersregelaars. Dat er dan alsnog een man of tien eigenwijs eerder weg is, verbaast me niet, gegeven onze volksaard.
Relive ‘6e Fivelstadtocht Appingedam’
Het wordt mijn eerste volledige 40 kilometer tocht, Jipsinghuizen – Bourtange op het Pronkjewailpad met 38 op 30 augustus was de vorige mijlpaal, in het steeds verder komen in het herstel van de peesplaatontsteking, hoewel dat zeker met pijn en ‘wankele’ stukken gepaard gaat. En dus loop ik graag alleen in mijn eigen tempo. Eerst door de Nicolaïkerk, waar een blokje kaas wordt uitgereikt. Aan het begin van de tocht krijgt de kerk niet de aandacht die deze verdient. Ik heb het interieur van de 12e eeuwse kerk met losse klokkentoren uit 1835 aan het slot van de Pronkjewailpad etappe van Delfzijl naar Appingedam in juni 2018 juist aan het eind in alle rust bekeken. Aan de achterzijde in het park krijgen de wandelaars een krentenbol.
Van de veel dichtere ochtendmist is langs de Groeve met uitzicht over het voormalige strokartonfabrieksterrein De Eendracht en verderop langs de Rechte Tocht in de laatste plukken nog best een aantal mooie foto’s te maken. Heuvel over door het natte gras en dan de stoepen van de straten in het zuiden van de stad. Met een Elstar van Luingahof is ook het andere zijvakje van m’n rugzak gevuld. In plaats van de Stadsweg aan de zuidoever van het Damsterdiep volgen we de Alberdaweg aan de noordoever tot aan camping Ekenstein. Hier verraste blikken van de laatste groepjes gasten die in de vroege ochtend geen stroom wandelaars voor hun houten vakantiehuis en tenten verwachten. Eén van de kinderen denkt een pijl om te moeten draaien, niet in de gaten hebbend dat zijn ondeugd wel erg opzichtig is. Ik help ‘m even de looprichting te corrigeren en stap door.
Het landgoed Ekenstein met waterpartijen, verscholen wandelpaden en een uitkijkheuvel met rode betonnen zitbank is nieuw voor me. Dat geldt ook voor de Borg Rusthoven iets verderop, ingeklemd tussen N360 en Alberdaweg. De in 1886 gebouwde kleinste borg van de provincie wordt momenteel op eigen initiatief van eigenaren John en Lenie van Zaanen gerenoveerd en met een base isolation aardbevingsbestendig gemaakt.
Ter hoogte van Eekwerd kom ik weer uit bij het Damsterdiep. Nu verder over de Stadsweg naar Garrelsweer, inclusief eerste stempelpost bij een boerderij. De Stadsweg is een oude handelsroute van de Grote Markt in Groningen naar Delfzijl en verder door Duitsland tot aan de Baltische Staten. In november 2018 wandelde ik het stuk Stadsweg tussen Groningen en Delfzijl, erg mooi en afwisselend.
Garrelsweer lag ooit in het achterland van de Fivel. Na het dichtslibben ervan werd in de 10e eeuw de Delf, het latere Damsterdiep gegraven. Nu is het lintdorp langs dit ‘diep’ uitgelegd. De PKN kerk is opengesteld. Ik laat het interieur op me inwerken, maak wat foto’s en krijg een stevige boekenlegger mee met de geruststellende woorden van Jezus Christus: “Kom naar mij, jullie die vermoeid en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust geven.” (Mattheüs 11 vers 28). De erop afgebeelde glas-in-loodramen leg ik zelf ook vast en ga weer door. Verderop in het dorp is een rust- en stempelpost in het dorpshuis Weersterheem. 40km lopers drinken na amper 10km nog niet uitgebreid koffie, ‘waardeloos volk’ kwalificeer ik onszelf aan de vrijwilligers. Gelukkig voor hen komen er nog honderden anderen aan.
Het Kloostermolenpad op naar de eerste opengestelde molen vandaag. Het is een achtkantige poldermolen uit 1877. Langs de rand van wat weilanden gaat het verder naar de Meedenweg. Een wierde komt in zicht. Het is Wittewierum met achter de bomen op de top een 19e eeuws kerkje, dat niet in de route is opgenomen. In 1213 werd hier het monnikenklooster Bloemhof van de Premonstratenzer orde gesticht met op het hoogtepunt duizend monniken. Een fractie van dit aantal bewoont nu de plaatselijke boerderijen die nog verwijzen naar Bloemhof. Overigens gaat het Jacobspad van Uithuizen (Groningen) naar Hasselt (Overijssel) ook langs dit voormalige kloosteroord. Langs de N865 rechtuit naar het Eemskanaal. Wandelbankjes heb ik al kilometers niet meer gezien, en dus rust ik kort op een fietsknooppunt paal vóór ik mijn weg langs het Eemskanaal richting Woltersum vervolg.
Een landweg slingert door het buurtschap Luddeweer. Eerst een rust met een glas thee op minicamping A-Hoeve. Het kopgroepje is weer even samen, maar waaiert weer uit, omdat de één nog helemaal niet heeft gerust en de ander nog niet wil gaan zitten. Drie kilometer verder ben ik bij de dijk langs het Afwateringskanaal van Duurswold. Aan de overzijde van de brug over het kanaal ligt het buurtschap Denemarken. Zelf ga ik naar De Paauwen, waar verkeersregelaars me naar het fietspad aan de overzijde van de N865 helpen oversteken. Voor 2,5km is het verstand op nul en doorstappen tot het Eemskanaal. Daar rechtsaf, samen met de 25km wandelaars verder voor de laatste etappe.
Een groep acteurs komt aanzetten op de grasdijk en stelt zich in gelid op, zwijgend onze groeten in ontvangst nemen. Dat is even wennen, aangezien groeten en teruggroeten zo gewoon is in de oostelijke helft van het land. 
Het dorp Overschild heeft enkele bezienswaardigheden, op de 2e editie van de Fivelstadtocht waren we er ook, molen De Windlust, het Saab museum en garage van Van der Laan. Ik rust na een doorsteek van de kerk bij de voormalige begraafplaats in het zicht van een andere kerk, niet wetend dat honderd meter verder in https://www.facebook.com/stichting.depompel een rustpunt is ingericht. Daar haal ik een stempel en los ik overtollig vocht. In 2015 viel me de verpauperde bebouwing al op. Dat is nu niet echt beter geworden. Groninger vlaggen hebben in plaats van de groene banden trillende lijnen. Welkom in het aardbevingsgebied.
De landwegen en weilanden in het buitengebied gaan naar het Schildmeer, langs de gelijknamige zorgboerderij en het natuurgebied Tetjehorn langs het Tatjemaar. Aan lange rechte stukken vandaag geen gebrek, naar en langs het Eemskanaal is het weer raak. Bij de Groevesluis krijg ik gezelschap van Hilko de Vries die het gros van de route achter me is gebleven. Hij heeft me zien inhouden en wankelen. De linkervoet heeft z’n zwakke momenten. We praten gezellig over streektalen en wandeltochten terwijl we het terrein van De Eendracht kruisen en het stadscentrum alweer in beeld krijgen. RTV Noord is met Expeditie Grunnen opnamen bij het jaarlijkse papiercorso op de Damsterdag aan het maken. Tussen het publiek en de marktkooplui door ga ik naar de finish na ruim 6,5 uur wandelen in het oude raadhuis. Met een medaille, sample Perskindol en sticker kan ik naar parkeerplaats Molenhorn, waar ik in de auto wandelschoenen verruil voor sandalen. Wat een schitterende dag zo half september!
Zie ook:
- foto’s Herman Stuut (40km)
- foto’s Klaas Brouwer (40km)
