Pronkjewailpad van Stadskanaal naar Ter Apel

Voor de tweede dag op rij neem ik de fiets mee achterop de auto naar Groningen. Waar ik gisteren het stroomdal van de Ruiten Aa tussen Wedde en Bourtange heb verkend, staat vandaag het stuk tussen Stadskanaal en Ter Apel op de planning. De laatste Pronkjewailpad etappe in de gemeente Westerwolde tussen Bourtange en Ter Apel komt over een paar weken aan de beurt. Zeker met dit warme weer – en ja, het belooft enkele graden minder heet te zijn dan vrijdags – bevalt het me goed bij de finish niet op een bus te hoeven wachten, maar direct de fiets te kunnen pakken richting auto. De fietsenstalling van de Aldi vestiging aan de Markt in Ter Apel vind ik een geschikt punt. De auto parkeer ik op het Gandhiplein in Stadskanaal, tegenover het busstation en de uitvalsbasis voor winkelen in het centrum.

Relive ‘Pronkjewailpad Stadskanaal – Ter Apel’

Om 8:40u ga ik van start en kom ik via de Beneluxlaan bij de Hoofdstraat aan het Stadskanaal. Ik moet lachen om een kunstwerk dat ik maar de Tuffer heb genoemd en in werkelijkheid Krinkiespijer (kringenspuger) van beeldend kunstenaar Toos Hagenaars heet. Een man kijkt uit over het kanaal en lijkt om de zoveel seconden een waterstraal te spugen. Met continu-opnamen in de sportstand lukt het om uit de reeks van 17 geschoten plaatjes net die te selecteren waar de waterstraal goed te zien is. Toos Hagenaars is een aan kunstacademie Minerva in Groningen geschoold kunstenaar en is lid van De Ploeg.

Scholengemeenschap Ubbo Emmius huist in een karakteristiek schoolgebouw van een eeuw geleden. Ik kom in het in de jaren ’30 van de 20e eeuw in Engelse landschapsstijl aangelegde Julianapark, een rijksmonument, dat na een restauratie in 2018 weer werd geopend. Een berceau, vijver met fontein, een muziekkoepel en een sculptuur van Roodkapje en de wolf. Je kunt een bomenroute door het park volgen om meer van de soorten te leren.

Bij in U-vorm gebouwde ‘t Hofje probeer ik een panoramafoto te maken. Ook de puntvormige rode bakstenen daken op de huizen aan de Oranjestraat vallen op. Gemeentearchitect Jacob Meinen is verantwoordelijk voor deze in Delftse School ontworpen woningen uit de jaren ’30 van de 20e eeuw. De wijk is erkend als een rijksmonument. Tot zover even het fraais. Voorbij de provinciale weg een saai bedrijventerrein. Sinds 2006 is Philips vertrokken; de voormalige fabrieksgebouwen maakt een troosteloze indruk.

Aan de overzijde van de Cereskade maakt de route een uitstapje naar het Streekhistorisch Centrum in de stadsvilla Huis Ter Marse naast de watertoren. Het centrum annex Rustpunt is gesloten en volgens de Pronkjewailpad app ook géén stempelpost. Waarschijnlijk was het bij het ontwertpen van de route wel zo bedoeld. De watertoren in Amsterdamse School stijl met vooral rode bakstenen is van de hand van architect Hermann Friedrich Mertens die ook watertorens in Oude Pekela, Bilthoven en Soest ontwierp. In 2018 kocht een plaatselijk echtpaar de watertoren van de gemeente. Of er inderdaad woningen en een restaurant in komen, zoals het paar voor ogen had, zal de toekomst uitwijzen.

Ik wandel Musselkanaal binnen en volg de Spoorsingel aan de andere kant van de opgeheven spoorlijn tussen Emmen en Stadskanaal. Aan de Schoolkade benut ik een Dixi – er staan er bij bruggen sluizen veel meer voor de pleziervaart – en loop dan naar de hallen waar de zaterdagse rommelmarkt gehouden wordt. Hier is een Pronkjewailpad stempelpost. Offcieel openen post en rommelmarkt om 10u, maar twee vrouwen – vandaag ‘draaien’ zij de rommelmarkt – wijzen me keurig waar de stempel te vinden is en geven me een cadeautje mee. Thuis heb ik het uitgepakt. Een rolmaat van 3 meter. Die komt de komende twee weken zeker van pas in Beijum! We praten nog even over het weer, de rommelmarkt en het Pronkjewailpad.

Een eindje oostelijker van het kanaal ligt het Tweede Boerendiep, nu gedempt en een autoluwe asfaltweg. Twee kilometer verder ligt Camping Musselkanaal. Ik krijg aangewezen waar de stempel te vinden is. Verder heeft de beheerder enkel aandacht voor campinggasten. Ik vertrek direct weer voor andermaal twee kilometer langs deze weg. Wandelbankjes zijn er niet, wel een paal ter afsluiting van een wandelgebied Kanaalstreek van Staatsbosbeheer. Daar rust ik even.

In Musselkanaal zijn kerken in alle soorten en maten te vinden. Van de nieuwbouw in donkere 21e eeuwse stenen voor de Baptistengemeente Musselkanaal Jabes tot een in – ja, alweer – Amsterdamse School gebouwde zaalkerk van de Nederlandse Protestanten Bond in de Kerkstraat uit 1925. Naar verluidt staat deze te koop. Omwonenden van de Jabes gemeente opgelet. Het gebed van Jabes, “Wil mij toch overvloedig zegenen en mijn gebied vergroten; laat uw hand met mij zijn; weer van mij het kwade, zodat mij geen smart treft!” werd verhoord: “En God schonk wat hij [Jabes] had gevraagd.” (1 Kronieken 4 vers 10).

Rolfes Sports in De School viert vakantie. Digitaal stempelen dus, ook de komende week. Op het station van Musselkanaal staan nog wel wandelbankjes op het perron. Wachten op de eerstvolgende trein raad ik je niet aan. En verwacht niet dat bestickerde naamborden van een bedrijf op het industrieterrein Open Einde in Musselkanaal onbehandeld blijft. Ik herken deze woordgrappen uit het buurtschap Ommerkanaal. Later vandaag bij camping, recreatieplas en zwembad Moekesgat heb ik ook fronzende wenkbrauwen. Het plaatselijke CDA bepleitte in 2008 een naamswijziging, maar dat voorstel haalde het niet.

Pronkjewailpad wandelaars die me hier vóór zijn geweest, haalden de lange stukken langs het kanaal aan. Dat stuk volgt nu, hoewel ik genoeg te zien heb op de stoep en fietspad langs de Akade op de 2 kilometer. Er is veel verkeer op het water, bij de woonboten vind een bewoonster het maar wat leuk, dat ik haar inzamelingsmand voor lege bierblikken fotografeer. Als ik er ‘s middags langsfiets, is de mand geleegd. Zou het de dagelijkse oogst zijn?

AVEBE, dit jaar een eeuw een coöperatie, heeft in Ter Apelkanaal een grote vestiging. Om het Pronkjewailpad nu langs het anderhalve kilometer hekwerk te leiden, beschouw ik als een ontwerpfout. In de broedtijd is het er oppassen voor een agressieve roofvogel, waarschijnlijk net als op veel andere plekken in ons land een buizerd. Ik spreek uit ervaring dat dit bij het hardlopen géén pretje is. Ook niet plezierig is het vier kilometer lange fietspad eerst nog over een soort heuvel, dan tussen enorme akkers vol uien, aardappels en graan richting Ter Apel. Opvallend: in de omtrek is geen boerderij te zien. Er is ecologisch bermbeheer, maar ook vlak erachter een groot perceel doodgespoten gewas. Inconsistent is dan nog netjes uitgedrukt. Diverse keren moet ik m’n gezicht beschermen en een andere kant opkijken, als droog zand door de wind als mini zandstorm voorbijtrekt.

Ter afwisseling een stuk naaldbos om de wijk Het Heem, helaas gevolgd door een bedrijventerrein en dan het al genoemde Moekesgat. Ik meld me met stempelkaart eerst bij het zwembad, probeer het dan bij de receptie van de camping, terwijl de stempel in het cafetaria gezet wordt. Als Pronkjewailpad wandelaar krijg een kinderijsje. Ik laat me het softijs buiten aan een picknickbank goed smaken en vervolg mijn weg over de camping en een park verder Ter Apel in. Ik krijg een social sofa in het vizier. OBS De Vlinder heeft er één in het park tegenover de school laten plaatsen. Lachen moet ik om de Groningse versie van de Kiss+Ride borden bij scholen hier: Smak+Vot. Het Pronkjewailpad stopt hier.

Zelf loop ik door naar de Aldi om de fiets op te halen. Via de kortste route koers ik langs veel bekende stukken kanaal via Ter Apelkanaal, Musselkanaal naar Stadskanaal. Fiets en auto herenigd, de airco aan, doorgaan met drinken en transpireren. Ditmaal stuurt het navigatiesysteem me via Nieuw-Buinen naar Borger om daar de N34, A37 en N48 te volgen. Was ik gisteren 1,5kg lichter na de etappe, nu is het bijna een kilo minder dan vanochtend bij het opstaan. De tropische warmte als het nieuwe recept om af te vallen?