Wandelen langs het Nieuwe Maasparcours, Rotterdam Museum en Nederlands Fotomuseum

Met de laatste uit de NS seizoensretour actie van najaar 2018 ga ik vandaag naar Rotterdam. Zomers weer, Het Nieuwe Maasparcours in de Rotterdam Routes app onder handbereik en weer twee musea van m’n verlanglijst als tussenstops. Werkzaamheden aan het spoor rond Utrecht verplichten me om de trein richting Den Haag te pakken in Zwolle en in Leiden over te stappen om in Rotterdam te komen. Extra reistijd = extra leestijd op heen- en terugweg.

Relive ‘Morning Jun 22nd’

Om tien voor tien stap ik het Centraal Station uit, sla linksaf het Delftseplein op. De muurschilderingen die ik wekelijks vanuit de Thalys naar of van Brussel zie, kan ik eens van dichtbij bekijken en fotograferen. “No place for beginners or sensitive hearts” prijkt boven de Biergarten Rotterdam. De in felgeel uitgevvoerde Luchtsingel, een houten wandelbrug achter de bebouwing aan de Schiestraat en Couwenburg langs, over de drukke Schiekade, is een leuke manier om autoluw in het centrum te belanden. De middeleeuwse stad Rotterdam had tien poorten. De stalen reconstructie van de Delftse Poort (1995) van kunstenaar Cor Kraat schittert in de ochtendzon.

Museum Rotterdam

Achter het Stadhuis langs kom ik bij het Museum Rotterdam. Anders dan veel andere musea gaat “Het meest Rotterdamse museum ter wereld” al om tien uur open. Ik ben de eerste, maar na mij komen al snel andere plukjes bezoekers binnenzetten.

In chronologische volgorde door de geschiedenis van de stad wandelen leert me, dat Rotterdam eerst Rotta heette, het in de meidagen van 1940 verwoeste gedeelte de historische stadsdriehoek aan de monding van de Rotte omvatte en bijvoorbeeld de bij latere bombardementen verwoeste havens in rap tempo werden hersteld, zoals 8km aan kademuren om snel de koppositie van Antwerpen weer over te nemen en uit te groeien tot de grootste haven van de wereld. De gebruikelijke potscherven, portretten en poppenkasten uit de lokale historie boeien me minder. Na een voor kinderen ingerichte zaal is er ruim aandacht voor het moderne Rotterdam. De kapsalon, “Pinda Pinda Lekka Lekka” van Chinese straatverkopers die pindaklompen aan de man brachten tot en met de werkschoenen van een Bulgaarse arbeider, de vermakelijke gesproken uitleg vanuit een pan bij de feesttaarten van Antilliaanse Joyce tot een zelfgemaakt hesje van een Rotterdamse van Turkse komaf. Het verbindt mensen en dat is goed.

Jazz in Rotterdam volgt ook de chronologie, maar dan als zinderende soundtrack van de roaring Twenties, de verwoesting van theaters, danszalen en bioscopen in 1940, de schaamteloze vervanging van Joodse musici door anderen om tijdens de oorlogsjaren door te kunnen, de grimmige sfeer tijdens 1944-45 en de wederopbouw.

De expositie Party People laat de extravagante, speciale en bijzondere outfits bij de dress codes van waste parties, gabberfeesten en de lokale hip hop scene zien. Drie afspeellijsten met bijpassende muziek op de koptelefoon van Dansvoer in m’n rondgang langs kleurrijk geklede jongelui, de geluidsinstallatie van een doorsnee gabber, video’s van drie hakkende jongens tot een stoute inhaker op de #metoo campagne. “We maken in de late uren momenten die voor eeuwig duren.”Bij het laatste stel fashionable chicks kun je je feedback achterlaten op post-its, nagenietend van de rustgevende teksten in een zitzak bij de taxi.

De samenwerking met het Rotterdamse party-icoon Ted Langenbach, woordkunstenaar Derek Otte als gastcuratoren, DJ & festivalorganisator Frank Dros en fotografe Naomi van Heck is een indrukwekkende mix van actualiteit, recent verleden, muziek, mode, fotografie, video, graphics, literatuur, spoken word, performance, art en design.

Nieuwe Maasparcours

Via het Grotekerkplpein met de Laurenskerk, het beeld van Erasmus en het Erasmusmonument werp ik op de Grote Markt naast de Markthal een blik op het witte reuzenrad. Het is er met de warenmarkt aan de Binnenrotte nu al gezellig druk. Ik kom niet om te winkelen of te slenteren, en ga via de André van der Louwbrug naar de Boompjes om het in mei 2019 aan de app toegevoegde Nieuwe Maasparcours op te pakken. Tussen de in 1981 geopende nieuwe Willemsbrug en een pijler van de voormalige spoorbrug (treinen richting Breda passeren de Nieuwe Maas tegenwoordig door een tunnel) hangt “De waslijn”, een kunstwerk van Aukje de Vries uit 1983.

Ik zie aan de overzijde mensen op de voormalige spoordijk naar de De Hef, officieel Koningshavenbrug wandelen. Hmm, even afwijken van de route om er zelf een kijkje te gaan nemen. Het bewegende deel, de val, werd in 2014 tijdelijk verwijderd voor renovatie, maar is teruggeplaatst. De hefbrug zelf staat permanent omhoog. Het geheel is een rijksmonument en dus beschermd tegen sloop of wijziging. Een eindje verder “wonen de mooiste merken van Nederland”, aldus Unilever aan de Nassaukade.

In de Villa Zebra is een kunstlab voor kinderen gevestigd. Het Poortgebouw is in 1879 over de Stieltjesstraat heen gebouwd als hoofdkantoor van de Rotterdamse Handelsvereniging van Lodewijk Pincoffs. Sinds 1986 is het een Rijksmonument. De brug staat open en links van me valt het Entrepot gebouw aan het Halfrond op. Ik volg m’n neus, verbaas me over de enorme rij horecagelegenheden met terras aan de Vijf Werelddelen, de jachten in de Binnenhaven en kleurrijke nieuwbouw aan de Rijksboom en Cargadoorskade. Nieuw voor me is ook het Plein Loods 24, een oorlogsmonument. Op deze bewust opengelaten hellend gazon stond een overslagloods, die in de Tweede Wereldoorlog is gebruikt als verzamelplaats voor te deporteren Joden. Tussen 30 juli 1942 en 22 april 1943 werden in 8 transporten 6.790 mensen via Loods 24 op transport naar een concentratiekamp gezet.

De contrasten zijn groot. Rechts de Erasmusbrug, voor me het in rood gestoken Nieuwe Luxortheater. Ik wijk weer af van de route bij het zien van twee enorme bollen water van de Rijnhaven. Daarvoor zijn bomen geplant op Noordzeeboeien als het Dobberend Bos. Prima plek om even te rusten op een wandelbankje en te genieten van het uitzicht! Dan vergaap ik mij op het De Monchyplein aan een woontoren en in de zijstraat aan De Rotterdam. Ik blijf aan de Wilhelminakade.

Nederlands Fotomuseum
Lust for Life is tot 6 oktober de grote tentoonstelling over het werk van Ed van der Elsken (1925-1990), een mensenfotograaf in hart en nieren in het Nederlands Fotomuseum. De gastvrouw bij de entree, volgens eigen zeggen heel content met de expositie vanwege het kleurgebruik, tipt me eerst naar beneden te gaan voor een diavoorstelling. Dat klinkt suf, maar dat valt mee. Opnieuw een Dansvoer koptelefoon op, plaatsnemen in één van de lekker zittende fauteuils om op vier schermen tegelijk het keurig met de muziek gesynchroniseerde meesterwerk Eye Love You (origineel uit 1977, het museum restaureerde de vele, vele diapositieven). De foto’s zijn voorzien van charmant, stout en prikkelend commentaar. Mensen, liefde en (levens)lust spelen de hoofdrollen in het werk van Van der Elsken.

Na de voorstelling op eigen tempo naar de selectie uit het oeuvre van foto’s kijken is een lust voor het oog zonder overdaad. Ik waardeer het wel als een museum focus aanbrengt en me na een uur tevreden naar buiten laat wandelen, in plaats van na enkele uren overvoerd en moe laat vertrekken. De Holland Amerika Lijn, Hotel New York en het Lost Luggage Depot kunstwerk zijn ook vandaag fotogeniek.

Ik neem de Rijnhavenbrug naar Katendrecht. Ik heb deze etappe al eens eerder gewandeld, met minder fraai weer.

Nu leg ik de openbare kunst, de wolken in de ramen van de appartementencomplexen aan het Kabelhof, de SS Rotterdam in z’n geheel en de meelfabrieken en Maassilo aan de overzijde van de Maashaven vast. Langs de kade rust ik weer kort op een bankje. In 2017 ben ik de arbeiderswijk achter de Brielselaan in gewandeld richting Carnisselande. Nu blijf ik zo dicht mogelijk bij het water, hoewel dat hier twee kilometer langs de wegkant van de meelfabrieken lopen betekent. Bij het Attractiepark Rotterdam steek ik de Doklaan over en volg de borden naar de Maastunnel. Met de vooroorlogse roltrappen (geleverd door een Berlijnse firma, wrang of ironisch) naar beneden doet een beroep op m’n evenwichtsorgaan, zeker als ik ook wil fotograferen. Juist dit weekend is de voetgangerstunnel dicht, vooruitlopend op de renovatie van de fiets- en voetgangerstunnel nadat die voor auto’s is afgerond. Ik mag over een met pionnen afgezette strook door de fietstunnel naar het noorden. Daar weer met roltrap omhoog het licht tegemoet.

Aan de Parkkade struinen heel wat toeristen rond die net als ik oog hebben voor de bus te water van Splash Tours (“The most splashing way to see Rotterdam”), selfies maken en de openbare kunst bewonderen. De Veerhaven om en onder de oprit van de Erasmusbrug door naar de Leuvehaven, waar maritiem verleden en heden bij elkaar komen rond het Maritiem Museum. Op de Coolsingel linksaf richting Lijnbaan en Binnenwegplein, waar ik even voor mijzelf winkel. De Lijnbaan af naar het Kruisplein en het Centraal Station, waar ik om 15.35u aankom.

Zeven minuten later vertrekt de intercity naar Leiden. Doorstappen, hoewel dat nu echt pijnlijk wordt. Positief gesteld, is de pijngrens nu met 23km toch ruim 8km ‘later’ dan twee weken geleden. Herstel van de peesplaatontsteking, sinds woensdag zijn mijn voeten ondersteund met nieuwe inlegzolen op maat, gaat langzamer dan ik wil, maar wel gestaag.

Zie ook:

• Kijk nou eens: een expositie in kleur van Ed van der Elsken (Volkskrant)