Wandelen in het Groene Hart rond Bodegraven

Vandaag benut ik de 2e AH Weekendkaart, waarmee ik in principe het hele weekend onbeperkt kan treinen door Nederland. Ik heb een combinatie van de Groene Wissel Bodegraven (22km) en Laveren tussen de Wierickes (19km) uitgekozen om Bodegraven en de polders er omheen te verkennen. Je kunt de route ook zien als een vervolg op het wandelen langs de familie Van der Klis tussen Gouda, Woerden en Oudewater op 30 april 2016. In onze stamboom is menig familielid afkomstig uit plaatsen als Bodegraven, Nieuwerbrug, Driebruggen, Nieuwkoop, Zwammerdam en Lange Ruige Weide.

Met oog op het vanavond weer uit Zwolle moeten oppikken van Marianne rijd ik niet naar Ommen, maar de Overijsselse hoofdstad om er de auto gratis te parkeren, een kleine kilometer te lopen naar het station even te koukleumen en vervolgens de 7.20u intercity naar Utrecht te pakken.

Bodegraven – Nieuwkoop (11km)

Lutherse Kerk Bodegraven

Lutherkerk Bodegraven

Om 8.45u start ik de GPS bij het als Het Kookstation in gebruik genomen stationsgebouw uit 1913 met opvallend dak en toren. Het is koud maar droog. En met een dikke winterjas, laagjes bovenklediing en lang ondergoed loop ik mezelf snel warm. Let op! de Groene Wissel Bodegraven kan i.v.m. het vogelbroedseizoen niet worden gelopen tussen 15 maart – 15 juni.

Kerkplein Bodegraven

Oude Markt – Dorpskerk Bodegraven

Dat er in het centrum veel laat 19e eeuwse en begin 20e eeuwse panden staan is te wijten aan de stadsbrand in 1870. De Lutherkerk is ‘nieuwbouw’ uit 1871. De Dorpskerk is wel authentiek, zij het dat het oorspronkelijke 16e eeuwse rooms-katholieke godshuis door de protestanten in gebruik is. Het kerkplein of Oude Markt met een herdenkingskaas voor het eeuwfeest van de Bodegraafse kaasmarkt is het oudste stukje Bodegraven., Sinds 2001 is de kaasmarkt zelf ter ziele. Wel zijn her en der in Bodegraven nog kaasmakers, gevels van kaashandelaren te vinden. In het huis van gebed in de Kerkstraat zit al een kring bij elkaar deze morgen.

Knotwilgen Meiije

Knotwilgen aan de Meije

Over het jaagpad langs de Oude Rijn gaat het Bodegraven uit om over de slingerende, smalle dijkweg Meije langs de gelijknamige rivier en lintdorp 5km te genieten van boerderijen, polderlandschappen, water, knotwilgen en de reflectie van de opkomende zon in plassen en gebouwen. Het is een stiltegebied. Motorrijders wordt gewaarschuwd zich niet in groepen door Meije te verplaatsen om volgend jaar niet geweerd te worden.Campings, een School met den Bijbel en kanoverhuurders completeren het beeld van een oerhollandse polder, waarin traditionele boerenbedrijven en moderne invullingen hand in hand gaan. Waar de bewoners aan de spandoeken minder behoefte hebben is het afplaggen van de weilanden. Wel groeten ze me vriendelijk in het voorbijgaan.

Campings, een School met den Bijbel en kanoverhuurders completeren het beeld van een oerhollandse polder, waarin traditionele boerenbedrijven en moderne invullingen hand in hand gaan. Waar de bewoners aan de spandoeken minder behoefte hebben is het afplaggen van de weilanden. Wel groeten ze me vriendelijk in het voorbijgaan.

Watertoren Potlood Meije

Watertoren Pietje Potlood Meije

Bij de witte watertoren Pietje Potlood in Meije ga ik linksaf over een asfaltbetonnen fietspad tussen de Nieuwkoopse Plassen door naar Nieuwkoop. Er hangen in het westen donkere wolken die onafwendbaar lijken. Als alternatief voor het rechte fietspad kun je nieuwe loopbruggen over het water nemen. Strand Zomer zit begrijpelijk dicht hartje winter. Verderop in Nieuwkoop rust ik even.

Nieuwkoop – Bodegraven (11km)

Molen 1 Aarlanderveen

Molen 1 Aarlanderveen

De tweede helft bestaat uit een mix van de slingerende Ziendeweg die omgeven door knotwilgen en automobilisten dwingt ruimte voor elkaar te maken, de lange Achtermiddenweg met hoge, oude bomen, enkele grotere boerderijen en rustpunten voor de recreanten, gevolgd door de Molenviergang Aarlanderveen, een grasdijk langs drie van de vier molens die het water uit de omliggende polders trapsgewijs oppompen en lozen in de Oude Rijn.

Jaagpad langs Oude Rijn richting Zwammerdam in ijsregen

Jaagpad langs Oude Rijn richting Zwammerdam in ijsregen

Hoeve Paardenburgh Bodegraven

Hoeve Paardenburgh Bodegraven

Het is hard gaan regenen en waaien. Op het jaagpad en loswal langs de rivier richting Zwammerdam sneeuwt het. Opvallend is wel dat de plaatselijke ijsbaan niet onder water is gezet. Tussen Zwammerdam en Bodegraven is het afwisselend droog en nat. Als het een paar maal enorm bliksemt en dondert, vind ik dat drijfnat en buiten lopend niet grappig. Wat de routebeschrijving de brouwerijmolen (‘mindblowing craft beer’) noemt, heet molen De Arkduif. Ja, er zit tegenwoordig een brouwerij in. Verderop in Bodegraven trouwens een zaak die pretendeert alle speciaalbieren van Nederland en België te verkopen. Ik heb gezien, dat de 2e route vanaf het station ook naar de sluis in de Oude Rijn gaat, dus sla ik het slot van deze Groene Wissel over een bedrijventerrein naar het station toe over. Net voorbij de sluis zie ik een wandelbankje. Tijd voor een rust.

Bodegraven – Driebruggen (10km)

Kunstwerk Sleutel Limespark Bodegraven

Kunstwerk Sleutel Limespark Bodegraven

Dat de stoffen handschoenen nat zijn, helpt niet bij het willen opwarmen van de verkleumde handen. Maar goed, langs de nieuwbouw in het oosten van Bodegraven en in het Limespark is het weer droog. In het park zijn ‘Romeinse potten’ ingegraven, informatiepanelen over de noordgrens van het Romeinse rijk geplaatst, en kunstwerken te vinden. De regenboog die ik in het noorden zie maakt al snel plaats voor de volgende reeks buien.

Prinsendijk langs Enkele Wiericke 2

Prinsendijk langs Enkele Wiericke

Op dit eerste stuk is de Enkele Wiericke, een 14e eeuws kanaal tussen de Oude Rijn en Hollandse IJssel. In 1672 is op last van stadhouder Willem III de westelijke dijk verhoogd en verstevigd. Dit is de Prinsendijk. Afgezien van één hondenbezitter heb ik de hele dijk voor mijzelf. Lopend over de grasdijk kun je goed zien dat het omliggende land veel lager ligt. De polders tussen de Enkele en Dubbele Wiericke konden onder water gezet worden (inundatie). De zo ontstane Oude Hollandse Waterlinie hield in 1672 de gemeenschappelijke legers van de Fransen, de bisschoppen van Münster en Keulen en de Engelsen op gepaste afstand.

Polderlandschap naast Prinsendijk langs Enkele Wiericke

Polderlandschap naast Prinsendijk langs Enkele Wiericke

Het blijft wel naïef van de Nederlanders om te denken dat de Nieuwe Hollandse Waterlinie in 1940 de Duitsers kon weerhouden op te stomen naar Den Haag en Amsterdam. Die pakten het vliegtuig. En in de Koude Oorlog (jaren ’60 van de 20e eeuw) werd bij Olst nog een inundatiemogelijkheid in de IJsseldijk gemaakt om Russen tegen te houden: de IJssellinie. Het resultaat van Prinsendijk langs Enkele WierickeHet Wierickepad tussen Driebruggen en de Reeuwijkse Plassen ken ik van eerdere tochten in omgekeerde richting. Jemig, wat ziet mijn broek er na de buien en de kletsnatte grasdijk uit! Jammer voor de mensen straks in de trein 😉 In de bebouwde kom van Driebruggen schiet een automobilist vanaf de Kerkstraat door het Laageind op, terwijl ik op het zebrapad loop. Het gaat net goed, gelukkig. Verderop, ik ben het voorval alweer vergeten, komt dezelfde automobilist in de Kerkstraat terugrijden en biedt z’n excuses aan. Hij had me inderdaad helemaal over het hoofd gezien en ‘moest’ terug. Dankbaar voor de goede afloop en dergelijk fatsoen, daal ik neer op een omgekeerde boot op de grasdijk aan het Wierickepad aan de rand van het dorp.

Driebruggen – Bodegraven (9km)

Zicht op kerk Waarder vanaf Grasdijk langs Dubbele Wiericke tussen Driebruggen en A12

Zicht op kerk Waarder vanaf Grasdijk langs Dubbele Wiericke tussen Driebruggen en A12

De grasdijk vanaf Driebruggen langs de Dubbele Wiericke geeft vooruit zicht op het verkeer op de A12, rechts de bebouwing van Waarder inclusief de kerk, waar in het verleden veel familieleden zijn gedoopt op lid zijn geweest. De zon schijnt uitbundig en nieuwe neerslag blijft uit. Aan de noordzijde van de snelweg wat slingers om verder langs de Enkele Wiericke het jaagpad te volgen naar Fort Wierickerschans. Willem III heeft dit fort in een half jaar laten bouwen in 1672 op het smalste stuk van de Oude Waterlinie tussen de Wierickes, hier slechts 1.500m breed. Tegenwoordig beheert Staatsbosbeheer het stervormige fort met enorme gracht. Helaas is het buitenterrein alleen op werkdagen van 9-16u vrij toegankelijk vanaf Zuidzijde. Ik heb er deze zaterdagmiddag niets aan en laat het bij een foto door de toegangspoort.

Wandelbankje polder bij Enkele Wiericke Bodegraven

Wandelbankje polder bij Enkele Wiericke Bodegraven

Het jaagpad langs de Oude Rijn brengt me weer in Bodegraven zelf. Niet heel creatief gaat de route bij de Broekvelderbrug opnieuw het spoor onderdoor, om daarna parallel aan het spoor naar het station te lopen. Ik ben er om 15.42u, drie minuten vóór het vertrek van de geplande Intercity naar Utrecht Centraal. Daar wissel ik de bij de weekendkaart horende tegoedbon voor een kop koffie bij AH to-go in. Opwarmen en uitwasemen in de trein onder het genot van pleur, een e-book en muziek.