Derde Fivelstadtocht rond Appingedam

      1 Comment on Derde Fivelstadtocht rond Appingedam

fivelstadtocht logoOp deze 3e Fivelstadtocht, het historisch cultureel wandelevenement in en rond Appingedam gaat vandaag naar het westen van de stad. Ten noorden van het Damsterdiep beloven de routebouwers me een “kronkelende rondgang door het landschap langs dorpen Wirdum, Winneweer, Loppersum, Zeerijp en Eenum. Er zijn enkele verrassende, spraakmakende en (on)herkenbare aspecten uit dit Fivelingo gebied te bewonderen. Met een limiet van 700 wandelaars.” Als ik ‘s morgens op de N33 tussen Assen en Gieten de zon zie opkomen boven de boomtoppen, is het al genieten. Het zo’n 100km van Balkbrug gelegen Appingedam biedt me net buiten het stadscentrum aan de Damkade gratis parkeerplek voor de auto. Net als bij de 2e editie van de Fivelstadtocht in 2015 is er een evenement in de stad, dus wil ik vanmiddag makkelijk weg kunnen met de auto.

Appingedam – Garrelsweer (12km)

Oude Raadhuis AppingedamStart en finish zijn bij Het Oude Raadhuis aan de Wijkstraat 36 in Appingedam. En vertel je aan lange afstandswandelaars dat de starttijd 8u is, willen ze eigenlijk om 7.45u al wel weg. De organisatie is coulant vandaag. Om 7.50u houden de voorzitter en ook de museumdirecteur het kort. Geen samenzang, maar de wens voor een goede, inspirerende tocht en de bel voor de start. De enkele tientallen wandelaars die nu al present zijn, trekken het Oude Raadhuis uit en de naastgelegen kerk door. Ik maak enkele foto’s, terwijl een vrijwilliger van de organisatie mij op de plaat zet. Het merendeel van de wandelaars heeft meer haast en nauwelijks oog voor het interieur. Buiten krijgen we een krentenbol mee voor onderweg.

Buiten loop ik al snel op de 3e plek achter 2 bekende (snellere) wandelaars. De route gaat door de fraaie binnenstad, over de Vrouwenbrug richting de Fivelkade en de Westersingel de stad uit. Een eerste stempel krijg ik in het Möhlman Museum in de monumentale Muzeheerd, dat via de achtering betreden en aan de voorzijde verlaten wordt. De verbouwde herenboerderij is gewijd aan realistische en figuratieve kunst van na 1960, maar ook werken uit de Gotiek en Gouden Eeuw. Een stukje kaas en een folder om eens in alle rust voor de kunst terug te komen.

Perenboom in gaard Landgoed EkensteinVerderop wandelen we over het landgoed Ekenstein (1648) met een landhuis, bos en een door de N360 afgesneden, fruitboomgaard, dat tegenwoordig bij Staatsbosbeheer in onderhoud is. Op zo’n nazomerdag staan de bomen bol van de peren en appels! We wandelen onder Eekwerd langs naar Wirdum. De laatste tientallen meters de terp of wierde op gaan over het met klinkers bol staande Dronkemanspad (in Balkbrug hebben we een Dronkemanslaan): openbare dronkenschap mag dan verboden zijn, de praktijk leidt wel tot straatnamen. In het Dorpshuis van Wirdum zijn de vrijwilligers verbaasd, dat de 40km lopers er al zijn, maar geven ons daarna direct een stempel. Van de naastgelegen kerk uit de 13e eeuw schiet ik nog wat foto’s.

Daarna gaat het weer naar beneden, over een kronkelende weg richting de N996 en Loppersumse Wijmers, een watergang. Met een houten brug ligt daar haaks op het Ockemaheerdpad, dat een slinger langs een aantal boerderijen maakt om bij de N360 en de entree van Garrelsweer. Garrelsweer lag ooit in het achterland van de rivier de Fivel. Nadat deze dichtslibde werd in de 2e helft van de 10e eeuw de Delf, het latere Damsterdiep gegraven. Eb en vloed hadden aanvankelijk vrij spel in de Delf, tot rond 1300 de sluizen bij Delfzijl werden aangelegd. Op de Stadsweg mis ik pijlen en loop terug, de volgende wandelaar tegemoet. Samen concluderen we op de juiste weg te zijn, en stappen door naar het Dorpshuis, waar een volgende stempel wordt gescoord. Opnieuw verbaasde vrijwilligers die we storen bij hun koffie en cake. Verderop in het dorp ligt Het Oude Kerkje aan het Damsterdiep. Bij de achteringang houd ik zelf m’n eerste rust onder belangstelling van de beheerders.

Garrelsweer – Loppersum (10km)

Interieur kerk Garrelsweer 1Ook hier gaat de route dóór de kerk, waarna de 25 en 40km lopers zich splitsen. Het slingerende HJ Ritsemapad brengt me bij een onderdoorgang van de N360 bij het Damsterdiep. Dan gaat het richting Ten Post, waar de spierwitte Molen Olle Widde schittert tegen de diepblauwe lucht. Zo’n 150m verder krijg ik weer een stempel bij de B&B Kröddeburen. De uitbaters willen me graag koffie, appeltaart en dergelijke verkopen, maar helaas voor hen heb ik net gerust. Een interessante, onverharde slinger (opnieuw Stadsweg) door het gras over een jaagpad volgt. Heerlijk, dat nog natte gras! Een paar lange stukken over de Delleweg en Zwartelaan volgen. Ik heb deze etappe gezelschap van een oudere heer met platvoeten die of net achter me blijft lopen (geeft onbedoeld toch een gevoel achtervolgd te worden), keurig blijft wachten als ik een foto maak, en soms even gezellig een praatje maakt.

In Loppersum lopen we de Petrus & Paulus Kerk voorbij en missen aan het eind van het Kerkpad verdere bepijling. Blijkbaar stond halverwege op de grond een pijl gespoten. Goed, aanwijzingen kloppen er niet helemaal, maar het interieur van de kerk laat me dat alweer snel vergeten. In Loppersum worden flink wat huizen verstevigd na de vele aardschokken van de laatste jaren. Bij Hotel Spoorzicht (1887) krijgen we een stempel en rusten we.

Loppersum – Oosterwijtwerd (10km)

Villa Bellevue Loppersum - Fivelstadtocht AppingedamWeer in de benen, langs Villa Bellevue (1890), tegenwoordig een bedrijfsverzamelgebouw, langs het station Loppersum, de Badweg in. Loppersum heeft een heus zoutwaterbad uit 1933. Het uit een bron op 112 meter opgepompte water is donker en het bad vanochtend gesloten. Ik ben benieuwd hoeveel publiek het trekt. Bij de spoorwegovergang zie ik een Huismoeder rups langs de spoorstaaf kruipen. Mooi voor op de foto. Minder mooi voor het groene beestje is het frequente treinverkeer van Arriva op deze lijn van Groningen naar Delfzijl. Of de 2 minuten tot de volgende sprinter genoeg is geweest…

Langs de Westeremdermaar – met Google Maps kun je prima zien hoe de watertjes en polders dit landschap invullen in de strijd om landbouwgrond tegen de zee te beschermen. De huidige maren zijn oorspronkelijke getijdengeulen en kreken in het voormalige kweldergebied. Mijn wandelgenoot gaat weer keurig met me mee, wachtend bij de kerk en molen in Westeremden als ik fotografeer, en samen oplopend over de Zeerijperweg en Lopsterweg. In Zeerijp is de volgende stempel te halen bij De Kleine Antoius, andermaal een voormalig kerkje, waar je nu een training kunt organiseren of een Yoga les volgen. “Een mooi onderkomen” geef ik de vriendelijke uitbaters mee.

Kerk Westermemden 1Nu gaan we naar Eenum, met een Nederlands-Hervormde kerk op een wierde. Ook hier gaat de tocht dóór het 12e eeuwse kerkgebouw (vermoedelijk het oudste nog bestaande bakstenen kerkgebouw in de provincie Groningen), het slingerpad Köster Toen (rijtjeswoningen in plaats van één pastorie) en siertuinen, om aan de andere kant van het dorpje langs de Eenumermaar te volgen naar Oosterwijtwerd. De 25km lopers hebben zich bij die van de 40km route gevoegd. De snelheidsverschillen zijn onvermijdelijk. Toch gaat het inhalen gemoedelijk. In de grote schuur van Eetcafé De Boerderij en buiten op het terras met uitzicht op het water ook!

Oosterwijtwerd – Appingedam (8km)

Kerk Tjamsweert 2Mijn wandelgenoot is in de schuur verdwenen. Alleen loop ik over de Damsterweg naar Appingedam. Net vóór de stad ligt de kerk van Tjamsweert op een wierde. Een groenstrook aan de noordzijde van de wijk rond het Prinsenrak is een welkome afwisseling voor het toch wel vele asfalt vandaag. Bij de Westersingel gaat het voor de voormalige Willem Lodewijk van Nassau kazerne langs en brug De Hekel het Damsterdiep over. Door de woonwijken tot aan het Nieuwe Diep en daar over de houten vlonders tussen binnenstad en aangemeerde jachten de laatste kilometer naar het Oude Raadhuis. In de stad is de eerste rondgang van het jaarlijkse papiercorso (dat was het dus vorig jaar ook! Het is Damsterdag) net voorbij als ik me 14.32u afmeld, een tas en medaille meekrijg en me naar de Coop baan voor de auto naar huis.