Vandaag breng ik graag 3 manieren onder je aandacht om donor te worden. Hoewel om niet (dus in Nederland niet tegen een financiële vergoeding), kan jouw bloed kostbare levens redden. Ja, vaak is een bloedziekte, -transfusie of -kanker, directe aanleiding voor mensen om (eindelijk) wel te gaan geven. Wat let je om dat eerder op te pakken? Als dat onbekendheid met bloed doneren is, help ik je graag.
Bloeddonor
Sanquin Bloedvoorziening, in de volksmond nog altijd beter bekend als de Bloedbank, verzorgt in Nederland de bloed- en plasmadonaties en distributie naar afnemers. Het 4-6 per jaar een halve liter bloed afstaan om mensen te kunnen helpen die bloed nodig hebben in mij bloedgroep heb ik een aantal jare gedaan. In principe kan iedereen tussen de 18 en 65 jaar en met een gewicht van meer dan 50 kilo bloeddonor worden. Je hoeft dus echt geen atleet, superslank of jong te zijn om te mogen geven. Wel gaat de veiligheid van het bloed voor alles. Wie zich aanmeldt als nieuwe bloeddonor wordt daarom eerst gekeurd om te bepalen of hij voldoet aan alle veiligheidscriteria.
Je kunt geen bloeddonor worden als dit voor je eigen gezondheid of voor de ontvanger van je bloed schadelijk kan zijn. Je mag in ieder geval geen bloed geven als je:
- ooit drugs hebt gespoten
- na 1 januari 1980 zelf een bloedtransfusie hebt ontvangen
- tussen 1 januari 1980 en 31 december 1996 in totaal zes maanden of langer in het Verenigd Koninkrijk bent geweest
- een ernstige ziekte hebt gehad of last hebt van hart- of vaatziekten. Er zijn uitzonderingen, dus overleg hierover met de donorarts.
Je maakt een afspraak voor afname. Mocht je verhinderd zijn, kun je soepel de afspraak verzetten. Voor elke donatie vul je een medische vragenlijst invullen. Een arts bepaalt met een vingerprik het hemoglobine (ijzer)gehalte in een druppel bloed, neemt je hartslag en bloeddruk op.
Je kiest zelf of je in je linker- of rechterarm ‘aangeprikt’ wilt worden. Met 15-20 minuten is de zak gevuld met bloed en kun je genieten wat eten en drinken bij Sanquin. Er zijn afnamelocaties verspreid over het land. Ook zijn er mobiele Sanquin afnameposten in de meer landelijke gebieden die dan op gezette tijden in kleinere kernen te vinden zijn.
https://www.youtube.com/watch?v=QWi1B_qOMlA
Voordat ik plasmadonor werd heb ik een aantal jaren bloed gegeven. Met zo’n kleine moeite mensenlevens kunnen redden, vond ik een verwaarloosbare drempel. En ja, in de verzekeringen CAO kreeg je destijds (halverwege jaren ’90) zelfs bijzonder verlof voor het geven van bloed. De overstap naar de arbeidsvoorwaarden bij Capgemini waren geen reden te stoppen met donaties.
Plasmadonor
Plasma geven verschilt van bloed geven. Het is minder belastend voor je lichaam dan gewone bloeddonatie, omdat je de bloedcellen direct weer terugkrijgt. Je doneert alleen plasma, dat voornamelijk bestaat uit vocht en eiwitten. Je lichaam heeft het niveau van het vocht binnen enkele uren weer op peil, de eiwitten binnen enkele dagen. Bij bloed geven doneer je ook bloedcellen. Het aanmaken van rode bloedcellen door je lichaam duurt langer. Je mag daarom vaker plasma geven dan bloed. In principe kan iedere bloeddonor met goede bloedvaten plasmadonor worden. Als je plasmadonor wordt, kun je geen bloed blijven geven.
Op de afnamelocaties hebben de plasmadonoren voorrang, omdat het geven van 625 ml. plasma, waarbij het bloed dus weer wordt teruggepompt in de ader, langer duurt (zo’n 30-45 minuten, afhankelijk van je bloeddruk). Wachttijd op de afgesproken tijd is zo kort mogelijk. Met al vele tientallen plasmadonaties, zo’n 10-12x per jaar, achter de rug, ga ik nog steeds met plezier naar Sanquin.
Ik zet de afspraken vaak aansluitend op de treinreis vanuit het westen op werkdagen. Je kunt overdag, ook later op de avond. Genoeg mogelijkheden.
https://www.youtube.com/watch?v=bfR8tx5V7eE
Stamceldonor
Via een stamceltransplantatie kunnen patiënten met bepaalde vormen van bloedkanker, zoals leukemie, worden gered. Helaas zijn er nog steeds patienten op de wereld die sterven omdat er geen stamceldonor wordt gevonden. Per jaar krijgen enkele duizenden mensen in Nederland te horen dat ze een vorm van bloedkanker hebben. Een patiënt met leukemie of een andere vorm van bloedkanker kan genezen door middel van een stamceltransplantatie.
Nederland loopt achter ten opzichte van omringende landen. Slechts 4% van de Nederlandse patiënten wordt geholpen door een Nederlandse stamceldonor. In Nederland is er een groot tekort aan vrijwillige onverwante stamceldonoren. De kans dat je een stamceldonor binnen je familie vindt, is slechts 30%. De kans dat je als donor opgeroepen wordt om een perfect match met een patiënt te vormen is jaarlijks 1:1.000. EuropDonor, de stichting die de registratie verzorgt van donoren heeft heel veel stamceldonorregistraties nodig om voldoende matches voor een transplantatie te kunnen maken.
Daarom is jouw aanmelding van levensbelang. Voor mij was de prikkel een mailing via Sanquin met de vraag Ben je bloed- of plasmadonor, tussen de 18 en 51 jaar en heb je minimaal 1x bloed of plasma gegeven?
https://www.youtube.com/watch?v=k0acFt0fpBE
25 jaar geleden is een schoonzus dankzij beenmergtransplantatie van mijn vrouw in leven gebleven. Als enige in de familie kon en wilde zij doneren. Toen nog lichamelijk behoorlijk belastend, hoewel de techniek sindsdien behoorlijk vooruit is gegaan.
Ik heb me begin december aangemeld via wordstamceldonor.nl, en wangslijmvlies afgestaan om de zogenaamde LHA-typering te kunnen doen.Het EuropDonor laboratorium bepaalt met behulp hiervan jouw stamcelinformatie en we zetten deze gegevens (anoniem) in een wereldwijd bestand van stamceldonoren.
Stamceldonatie is niet met een half uur geregeld
Er zijn 2 manieren om stamcellen te doneren.
1. Voor een beenmergdonatie ga je onder algehele narcose, daar voel je dus niets van. Na afloop heb je een beurs/spierpijnachtig gevoel in je onderrug. Bovendien ben je moe, dat komt omdat we stamcellen van je afnemen. Het beurse gevoel en de vermoeidheid zijn met een paar dagen verdwenen. Binnen een paar weken ben je weer volledig hersteld.
2. Voor een Perifere Bloed Stam Cel donatie (PBSC) donatie gebruik je gedurende vijf dagen voorafgaand aan de donatie een medicijn dat wat botpijn, spierpijn en een griepachtig gevoel kan geven. Ook daar heb je na enkele dagen geen last meer van.
In 70% van de gevallen gebeurt de stamceldonatie op de PBSC-manier. Voor beide methodes word je één dag opgenomen in het ziekenhuis. Afname gebeurt in het LUMC in Leiden of het Radboudumc in Nijmegen.
Alle kosten worden vergoed. De rekeningen van het onderzoek en de donatie worden naar Europdonor gestuurd en de gemaakte reiskosten kun je declareren. Het gaat dus niet ten koste van je eigen risico van je zorgverzekering. Afwezigheid van het werk in verband met stamceldonatie is geregeld in de Wet Uitbreiding Loondoorbetalingsverplichting bij Ziekte (WULBZ). Deze regeling geldt onder andere voor arbeidsongeschiktheid in verband met (stamcel)donatie en betreft de dagen dat je stamcellen doneert; de dag ervoor, de dag(en) van afname en de eventuele herstelperiode. Tijdens je ziekmelding krijg je betaald conform jouw CAO.
Jouw werkgever meldt je gedurende de dagen dat je bezig bent met de stamceldonatie en de herstelperiode ziek bij UWV. Het uitbetaalde loon (ziektegeld) kan je werkgever declareren bij de bedrijfsvereniging.
Wat let jou?
