TEDx Amsterdam 2015 – Big Questions part 2

      No Comments on TEDx Amsterdam 2015 – Big Questions part 2

tedxamsterdam201q5De 2015 editie van TEDx Amsterdam (de 7e alweer) belicht #BigQuestions en geeft antwoorden vanuit technologie, entertainment en design. Ten opzichte van eerdere jaren opvallend veel bijdragen in het Nederlands, hoewel voor live ondertiteling werd gezorgd via een app. Net als vanochtend (lees mijn verslag van het ochtendprogramma) ben ik te gast bij Spaces aan de Amsterdamse Zuidas in een hippe co-work / flexplek locatie, waar ook bijvoorbeeld Nederlandse vestigingen van PayPal en Dropbox te vinden zijn. Nuchter moet ik wel zijn: met 10 mensen de live stream kijken, is grappig, maar de indruk ‘buiten’ kan dan makkelijk neergezet worden, alsof ‘half Twitterend Nederland’ vandaag de TEDx Amsterdam stream aan het volgen is.

De vóór de lunchpauze opgenomen we-fie komt in een muzikale setting van PIPS:Lab voorbij.

Tika Stardust

Tika Stardust biedt mensen met een emotionele of fysieke beperking de mogelijkheid seksualiteit te beleven. Haar bijzondere werk als seksueel verzorgende is door documentair fotograaf Sofie van de Calseijde in een fotoboek Een stukje liefde uitgebeeld. De Volkskrant interviewde Tika onlangs. In haar TED talk deelt Tika een aantal persoonlijke verhalen van mensen die aanraking nodig hebben. Je behoefte om te knuffelen zal maar groter zijn dan je vocabulaire. Façades vallen weg, als de dood dichtbij is. Ontwapenend, zowel de vrager als de aanbieder. Sociaal-erotische dienstverlening aan gehandicapten krijgt zo een gezicht en achtergrond.

Ntjam Rosie uit Kameroen woont intussen in Rotterdam. Ze verwacht antwoorden op grote vragen van God.

TEDx Amsterdam Award

De 3 finalisten Anne-Sophie Schürmann (&Thijs helpt ouders en verzorgers te zoeken naar een hulpverlener voor jouw kind), Jurre den Haan ((I-READ) voor vroege diagnose van Alzheimer door Alzheimereiwit af te beelden in het oog) en Shayne Smart (The Geneva Convention in Pictures) zijn geselecteerd om antwoorden te geven en impact te hebben voor de komende jaren, zo mogelijk decennia.


De applausmeter wijst Jurre de Haan aan als winnaar. Hij vraagt het publiek te participeren in het Alzheimer Lab van het VuMC. Vertegenwoordigers van reclamebureaus, banken, verzekeraars, IT bedrijven en professionals bieden zich aan als netwerkers, aanjagers en verspreiders van ideeën.

https://twitter.com/TEDxAms/status/670213209748594688

Damiaan Denys – What is Angst?

damiaandenysDamiaan Denys (1965) is psychiater, hoogleraar én theatermaker met angst als specialisme. Hij is hoogleraar Psychiatrie aan de Universiteit van Amsterdam en afdelingshoofd psychiatrie in het AMC. In augustus was hij bij Zomergasten.Wat hem betreft ervaren we in de angst dat we vrij zijn. Lees meer in Filosofie. Als alles gevaarlijk is, beperkt dat mensen, toch? Angstcultuur wordt toch wat glimlachen als het met Vlaamse hyperbolen wordt gerakikaturiseerd.


Ons idee van globalisering en individueel meebeleven van wel en wee van een ander. Maar let op: het is erg selectief. Denk terug aan de collectieve reacties op de aanslagen in Parijs en de stilte rond de dagelijkse aanslagen in Libanon, ellende in Afrika, etc. Het succes van terrorisme is angst voor terrorisme, terwijl de wereld feitelijk veiliger geworden is.


Stel we zouden afspreken een week niet bang te zijn? Ons besef van echt gevaar lijkt verwaarloosd. Angst is entertainment geworden. De maatschappij is georganiseerd rond angst voor elkaar. Solidariteit voor 2-3 dagen, hulp uit angst. Angst bindt mensen letterlijk en figuurlijk. We zijn allemaal slachtoffers. Spontaniteit en onbezorgdheid zijn ingeleverd voor wantrouwen en controle. Angst is niet aan jezelf kunnen ontsnappen.

Siyanda Mohutsiwa – What’s your African identity

Siyanda Mohutsiwa is een schrijfster uit Botswana met een voorliefde voor satire. De 22-jarige ‘pan-Africanist’ Mohutsiwa, ook bekend als Siyanda-Panda, was benieuwd hoe Afrikanen zich in een café zouden gedragen. Ze startte op Twitter de hashtag #IfAfricaWasABar. Leuk idee met een enorme besmettingsgraad 😉 Duizenden uitten zich op Twitter om met humor hun werelddeel op de hak te nemen.


Wat bepaalt je identiteit? Een land? Je ouders? Of de opleiding die het Afrikaans zijn uit je ‘deprogrammeert’? Mohutsiwa nam de moeite om alles wat ze aan fictie en toespraken van Afrikaanse auteurs en leiders kon vinden, tot zich te nemen om achter de Afrikaanse identiteit te komen. Twitter verbond Afrikanen met bijvoorbeeld de hashtag #myafrica. Zouden grenzen weg kunnen vallen? Kan ‘social pan-Africanism’ groeien? Kunnen Afrikanen via iets eenvoudigs als een tweet elkaar steunen? Africa This Week is een recent gestarte Indiegogo crowd funding campagne om hier handen en voeten aan te geven.

Dutch National Research Agenda – What Do Scientists Know?

Kunnen mannen zwanger worden? Hoe ver kunnen we kijken? Wat dromen blinden? Gaan robots al ons werk overnemen? Een wat bizar panel met acteurs van Stichting Nieuwe Helden onder leiding van Lucas de Man.

Maite Hontelé – How Does a Dutch Trumpet Player Become Famous in Colombia?

Maite Hontelé werd in de buurt van de Waal geboren, kreeg allerlei muziek in haar jeugd te horen. Op haar 14e ging ze bij een salsa band. In 2003 ging ze voor het eerst naar Colombia. Het land en de liefde voor latin muziek van de bevolking greep Maite’s hart. Ze vond een Colombiaanse man en verhuisde naar Zuid-Amerika. Ze werd als vrouwelijke muzikante een voorbeeld voor vrouwen daar. Vier albums verder wil ze met haar persoonlijk steeds persoonlijker, intiemer worden.

Ad Vingerhoets – Why humans cry?

advingerhoetsAd Vingerhoets is hoogleraar Social and Behavioral Sciences aan de Tilburg University. Hij is gespecialiseerd in huilen. Hij schreef erover in Tranen. Deze unieke menselijke eigenschap staat centraal in zijn talk. Onlangs legde hij in De Volkskrant uit, waarom tranen geen teken van zwakte zijn. Toch schhijnt dit onderzoeksveld een ‘lonely business’ te zijn. Hoewel tranen de mensheid al eeuwnlang intrigeren, is er nog altijd weinig onderzoek naar gedaan. Dus deed Vongerhoets met zijn studenten zelf onderzoek. De frequentie van huilen zegt niets over emotionele intelligentie. Waarom huil je eigenlijk bij het zien van een dramafilm? Charles Darwin vond emoties krachtig en positief, maar specifiek tranen en huilen volstrekt nutteloos. Vingerhoets ziet in de vele kinderjaren (zo’n 25 jaar) tot volwassenheid een oorzaak voor het typisch menselijke van huilen. Hulpeloosheid en afhankelijkheid als kind brengt ons tot huilen. Stille tranen zonder schreeuwen alarmeert zonder gevaarlijke vijanden (dieren of mensen) te waarschuwen.

Hoe ouder we worden, huilen we minder om pijn, juist meer uit empathie. We worden socialer. Tranen worden een uitroepteken. Van hulpvraag naar hulpverlening. Spiegelneuronen zorgen er verder voor, dat zien huilen doet huilen, of minstens empathie voelen voor de huilende medemens. Juist tranen maken ons meer mens.

Khadija Massaoudi – Children Ask Big Questions

Schrijfster en presentatrice Khadija Massaoudi vroeg op de International School of Amsterdam (in Amstelveen) leerlingen naar de grote wereldproblemen en oplossingen. De meest wijze inzichten: alles wat je nodig hebt om gelukkig te zijn (lucht, water, eten) zou gratis moeten zijn. Geld en macht zijn waardeloos.

Matt Stopera – Where’s my phone?

mattstoperaBuzzfeed redacteur Matt Stopera besloot na het zien van foto’s van een onbekende Aziatische man in zijn tijdlijn uit te zoeken waar zijn jaar geleden gestolen telefoon uithing. Het apparaat stond nog altijd ingelogd op iCloud. Zou het hem lukken de nieuwe eigenaar te vinden?


En wat als je ontdekt dat jouw iPhone in China is beland en daar gebruikt wordt om bijvoorbeeld selfies bij een sinaasappelstruik te nemen? En als je dat deel van het verhaal op BuzzFeed zet? Het zorgde voor veel media exposure en reacties van behulpzame mensen op social netwerken. Binnen no time is de nieuwe eigenaar gevonden. Het komt uiteindelijk tot een ontmoeteing in China met Bro Orange. Persconferenties, familiebezoek, uitstapjes en allerhande fotomomenten volgden ter plekke. En dat allemaal dankzij één blog post!


Na de 2e pauze om 16.15u opnieuw de huisband FALT op het podium. Synthpop van eigen bodem met Niels Kuiters, Gijs Lichthart, Bas van Rijnsoever, ook van de Stichting Nieuwe Helden. Je kunt FALT nomineren voor de Grote Prijs van Nederland. Hun muziek vind je op Bandcamp.

Zelda La Grange – How do people change?

Zelda La GrangeLeeftijdgenote Zelda La Grange werd in het Zuidafrikaanse Pretoria geboren. Tijdens haar jeugd was apartheid de norm en volledig gesteund. Als blanke omgaan met de zwarte Jochebed was Zelda niet toegestaan. Opgroeien met allerlei privileges isoleerde Zelda van wat er buiten de veilige muren gebeurde. De blanken waren bang voor de terrorist Mandela die werd vrijgelaten. Het kan verkeren. Net voordat Nelson Mandela gekozen werd tot eerste zwarte president van de republiek koos hij juist Zelda uit tot personal assistant. Zijn vriendelijke ogen en uitgestoken hand en nota bene Zuidafrikaanse begroetingen bij de eerste ontmoeting enkele weken later, ontwapende Zelda. “We all bleed the same colour”. Ze werkte de daarop volgende 20 jaren vol toewijding aan Mandela en diens benadering voor verzoening tussen de Zuidafrikanen.
Nelson Mandela
Mandela’s respect voor zijn medemensen is Zelda altijd bijgebleven, zonder de Zuidafrikaanse president als heilige te beschouwen.


Lees ook het interview: How Do You Overcome Racism? of bekijk de Nieuwsuur reportage met Zelda.

Avi Yaron – Can you solve your own problem and survive?

In 1993 werd bij de Israeliër Avi Yaron een hersentumor ontdekt. Onzekerheid. Hoe lang heb ik te leven? Zal ik gehandicapt raken? Kan accupunctuur, medicijnen, yoga, gezonde voeding of macrobiotisch voedsel helpen?


Zou van 10 naar 2 koppen koffie per dagen de sleutel zijn?


Op de 2-3 maandelijkse MRI scans blijft de tumor zichtbaar, sterker: deze groeit alleen maar. Een hersenoperatie in New York lijkt geslaagd. Een achtergebleven tumor duikt echter na een half jaar op. De instrumenten om deze te verwijderen bestonden nog niet. Het zou een gigantische 3D microscoop moeten zijn volgens de Amerikaanse neuroloog. En die bestaat niet. Hij besloot deze 3D microscoop zelf te gaan ontwikkelen op basis van een chip die een insectenoog nadoet. Avi ziet als missende schakel in de westerse medische wetenschap juist de emotie. Dat zou je niet verwachten bij een ontwikkelaar van een medisch instrument, toch? Emotionele factoren die helpen bij preventie van lichamelijke ziekten combineren met technologische vooruitgang.


Lees ook de artikelen in Wired en BBC.


Robin Coops brengt DISCONNECT, een electronische opera over de evolutie van de mensheid en de manier waarop we met nieuwe communicatiemogelijkheden omgaan.

Michel Abdel Malek – What will you do?

Michel Abdel Malek (29), een Koptische Egyptenaar studeerde medicijnen aan de Universiteit van Amsterdam. Hij leidde stamcelonderzoek aan de University of Tokyo en kankeronderzoek bij AIMM Therapeutics in Amsterdam, waarna hij besloot als vrijwilliger voor de Stichting Bootvluchteling als arts op Lesbos actief te worden. Foto’s vanuit Lesbos zijn op Instagram te volgen. Dat de livestream in Spaces tijdens TEDx Amsterdam program director Monique van Dusseldorp wegvalt, stoort de juist aanwezige bekenden van hem. Ze helpen zelf op de laptop de live stream weer overeind, klaar om hun vriend te horen.

Een indrukwekkend verhaal over veel volgepakte boten, eerste hulp aan vluchtelingen, kapseizen van een vissersboot op 28 oktober 2015. Ondanks reddingspogingen, beademen van kwetsbare mensen, stierven mensen later alsnog op Lesbos. Mensen zoals jij en ik zijn nodig om mensen zoals jij en ik te helpen. Deze humanitaire ramp vindt spreekwoordelijk om de hoek plaats. Vluchteling is geen abstract begrip, maar een mens.

Wat ga jij doen? Wat leren je (klein)kinderen van deze crisis en onze reactie erop? Tussen twee haakjes, je hoeft geen dokter te zijn om het verschil te maken en lijden te verzachten. We hebben allemaal licht om te verspreiden! Dat is geen (big) question mark meer, zoals in de slot act in de Stadsschouwburg, maar een zekerheid.

Playlist TEDx Amsterdam 2015 speakers and performances