Verslag TEDx Zwolle 12 maart 2013 – Technology for a better life

TEDx Zwolle logoNa afloop van de viewing party van TEDx Amsterdam 2012 borrelde het letterlijk en figuurlijk in de hal naast de Statenzaal van het Overijsselse provinciehuis. Het zou toch ook in Zwolle mogelijk moeten zijn een TEDx event te organiseren? Met diverse MBO en HBO-instellingen in de stad en bedrijvigheid voor vele tienduizenden moeten technology, entertainment en design (samen: TED) elkaar hier kunnen treffen. En zo werd TEDx Zwolle geboren op 12 maart 2013. Vrijdag 17 januari de vliegende start op Twitter met belangstellenden die zich konden registreren en voor de viral marketing zorgden.

De organisatie nam tot 12 februari de tijd om een selectie van deelnemers te maken. OK, het werd eind februari en JA, bevestigd om ook echt bij het event zelf aanwezig te mogen zijn als 1 van de 100.

Anders dan de Amsterdamse en Haagse TEDx events, waar ik bij een viewing party (zeg maar: reservebank met beeldscherm om een live stream te volgen) was en dus laptop, wifi, MindMeister of papier bij de hand had, was ik vandaag left to my own devices: een stoel, schrijfblokje en mobiel. De Zwolse MBO instelling Deltion College was het podium voor 15 sprekers om hun visie te delen over milieu, ICT en productie in de nabije toekomst. Technology for a better life. Parallel werd het XYZ event, een interactieve viewing party op Hogeschool Windesheim georganiseerd. Alle sprekers, exclusief AndréKuipers, kwamen na hun TED talk naar Windesheim om er in gesprek te gaan met de deelnemers daar. Beide events waren op uitnodiging en hadden dus hun aantrekkelijke kanten.

André Kuipers

André Kuipers (1958) was ‘s morgens eerst te gast bij een meet & greet op een atrium van het Deltion College. Hij werd toegezongen door leerlingen van een basisschool, beantwoordde vragen van leerlingen en TEDx bezoekers en ging uiteraard meermalen op de foto. Eenmaal met de 100 genodigden in de theaterzaal deelde André zijn ervaringen met gewichtloosheid, het uitzicht op de aarde met foto’s en video’s. Zijn toekomstvisie: we zullen als mensheid doorgaan met exploreren van het heelal. Slechts één habitat voor één soort is te weinig; misschien worden we zelf wel ontdekt door buitenaardse soortgenoten. Laten we echter vooral de kwetsbaarheid van onze eigen (voorlopig unieke) Aarde niet vergeten.

Maria Westerbos

Maria Westerbos (1961) vroeg aandacht voor de plastic soup die in gyri in de grote oceanen her en der op de wereld ontstaan zijn en menselijkerwijs ook niet op te ruimen zijn. Met haar Plastic Soup Foundation zoekt ze wel publiciteit en draagt ze oplossingen aan: recycling tot bijvoorbeeld diesel, het alleen nog maar inzetten van niet-giftig plastic en het boycotten van producten waarin micro beads verwerkt zijn.

Marlies van Wijhe

Marlies van Wijhe is algemeen directeur van Van Wijhe Verf B.V. 4e generatie in een Zwols familiebedrijf met recente zichtbaarheid in het nieuwe gemeentehuis van Hardenberg, de nieuwbouw van Isala Klinieken in Zwolle en de verbouwing van Museum De Fundatie, ook in Zwolle. Duurzaamheid zit als het ware ingebakken in een familiebedrijf. Geld is geduldig, maar het rendement wordt eerder afgezet in generaties dan kwartalen. Duurzaamheid en innovatie gaan wat Marlies betreft hand in hand. Daarbij wordt in het verfbedrijf nadrukkelijk gekeken naar de uitdagingen uit biologische grondstoffen een hoge kwaliteit verf te ontwikkelen. Als het even kan tientallen procenten van de totale productie.Wat Marlies betreft moet ook vooral het fun element in innovatie gekoesterd worden.

Thomas Rau

Thomas Rau werd aangekondigd als peaceful terrorist. Wat hem betreft zijn we niet de gastheer, maar de gast van de Aarde. Hij pleit voor een circular economy.

The future is an achievement, not a gift.

De huidige cradle to grave modellen leveren vooral afval. We gebruiken producten korter dan de levensduur. Het is goedkoper apparaten als printers of telefoons om te wisselen voor een nieuwer model dan de ‘oude’ te repareren. Beter zijn cradle to cradle modellen. Maar daarin zit nog een raw materials leak bij de gebruiker. Rau ontwikkelde daarop het Turntoo model:

  1. het gebruik van de dienst of product wordt apart geprijsd van het gebruik van (ruwe) grondstoffen. Zo is een iPad pas een iPad als er stroom op een georganiseerde set grondstoffen wordt gezet. Je betaalt in dit model niet voor lampen, maar voor een 1600u per jaar x lumen aan verlichting.
  2. producenten blijven de eigenaar van de ruwe grondstoffen. Na gebruik door de consument nemen zij de grondstoffen weer in voor hergebruik.
  3. een ruwe grondstoffenpaspoort geeft aan welke samenstelling een product of dienst heeft. Traceerbaarheid en hergebruik worden zo gefaciliteerd.


Rau’s uitsmijter: juist vrijheid geeft de mogelijkheid van perspectief te wisselen.

Hellen van Rees

Hellen van Rees, Nederlandse mode-ontwerpster presenteerde artisanal intelligence. Door producten en materialen opnieuw in te zetten via deconstructie en reconstructie kan een upcycle met minder afval verkregen worden. Autobanden werden een kunstzinnig vormgegeven haai en allerhande handschoenen een nieuwe winterjas. Spijkerbroeken als poef of colablikjes als handtas.


Als tussendoortje een TED talk How to tie your shoes van Terry Moore uit 2005, waarin eenvoudig werd aangetoond hoe andersom strikken van je veters een veel steviger knoop oplevert.

Ton Zijlstra

Ton Zijlstra (1970) liet de toepassingen van open data zien. Openbare dataverzamelingen die zonder restricties gepubliceerd zijn. Zijlstra heeft goede ervaringen met communities die her en der op de wereld zinvolle toepassingen voor alledaagse problemen vinden met behulp van open data. Er zijn al 100+ portals met open data catalogi. Van dichtstbijzijnde parkeerplaatsen in een grote stad, rolstoelvriendelijke plekken of juist bedrijfsgegevens. De networked society kan zo vorm krijgen. Op Europees niveau zit er voor 2% van de bruto productie aan omzetpotentie in. Kijktip: TED Talk Hans Rosling over open data.

Heather Schlegel

Heather Schlegel is futuriste, technologie expert en kakofonist. De Amerikaanse nam ons mee in de veranderingen van het doen van transacties. Met contant geld afrekenen is ouderwets, de verbazing over het overal ter wereld zomaar geld uit de muur kunnen halen van gisteren, de alternatieve currencies de wereld van vandaag: van reputatie (LinkedIN recommendations, Klout score), gaming (Linden dollars voor Second Life, Justice Points voor World of Warcraft), frequent flyer tegoeden tot wat Schlegel encoded values (Bitcoin, Ven) noemt. Er ontstaan parallelle economieën, of afrekenmodellen, van complimenten, cadeaus, reputatie, gegevens- en kennisdeling, samenwerking of co-creatie. Haar eigen korte film Fly Me to the Moon illustreert de mogelijkheden.

Hendrik Blokhuis

Als CTO EMEAR bij Cisco is Hendrik Blokhuis mede verantwoordelijk voor het vormgeven en uitdragen van de technologische strategie en visie van dit bedrijf, alsmede het leiden van een kennisorganisatie die de diverse internationale markten voor Cisco ondersteunt. Een bedrijf waar hij sinds 1998 voor werkt, eerder in voorgaande rollen als engineer, sales, business development en nederlands directielid. Zijn passie is de kracht van de verbinding tussen mensen, “dingen” en toepassingen als drijver voor innovatie in economie en maatschappij en de rol die technologie hierbij kan spelen. Naast zijn werk bij Cisco is hij bestuurslid van Stiching Toekomstbeeld der Techniek, oprichter van Stichting Present in zijn woonplaats Zeewolde en aktief in Burundi voor vluchtelingenorganisatie ZOA.


Value in connecting stond centraal in Blokhuis’ presentatie. Het internet of things groeit naar een internet of everything, waardoor iedereen verbonden is met (potentieel) iedereen. Dit geeft enorme mogelijkheden voor innovatie. Je moet hierbij niet denken aan alles automatiseren of de menselijkheid elimineren. Door ook juist een deel chaos in stand te houden, houd je ruimte. Belangrijk is de betrokkenheid van de gemeenschap.

Nog wat sound bytes van Blokhuis:

  • amaze, imagine & discover
  • connect, collaborate & create
  • dare to fail, prototype is the new business
  • fly together, you’re only human

Paul Nijhof

Paul Nijhof (1965) begon in 2000 bij Wehkamp BV na betrekkingen bij NUON en Calortex Ltd. Per 2008 is Nijhof met 2 andere investeerders na een management buy-out de eigenaar van Wehkamp moedermaatschappij RFS Holland Holding B.V. Tijdens zijn 18 minuten TED talk bevestigde Nijhof de bevindng, dat online retail meer en meer omzet zal wegnemen van traditionele mode- en interieurwinkels. Wie nog niet de slag naar e-business gemaakt heeft, vereenzaamt in verlaten winkelpanden zonder klanten. Kunnen opereren op schaal is verplicht, de hele wereld is immers je concurrent. Naast de bekende wereldwijd opererende merken (Amazon, etc), enkele Europese merken (Zalando) is er ruimte voor lokale spelers als Wehkamp. Let wel: kleur en stijl worden cultureel, dus plaatselijk beïnvloed.

Tomas Diez

Tomas Diez werd geboren in Venezuela, een urbanist met specialisatie in de digitale productie en de consequenties voor toekomstige steden. Hij doceert aan het Institute for Advanced Architecture of Catalonia (IAAC) en is één van de grondleggers van Fab Lab Barcelona project. Ook heeft hij het Smart Citizen project en StudioP52 in Barcelona. De Fab Foundation en het MIT Center for Bits and Atoms zijn partners in het opzetten van de vele tientallen Fab Labs die nu wereldwijd opereren. Ook hier: meer hergbruik van materialen, ontwerpen, machines en producten. Lokale initiatieven, zelfvoorzienend zijn, aanvullend op bestaande productiemethoden. Diez toonde veel van zijn concepten en laboratoria.

Peter Phleps

Peter Phleps, futuroloog bij het Institute for Mobility Research (ifmo), een onderzoekscentrum van BMW Group, nam ons mee naar 2040, waarin autonome voertuigen gemeengoed zijn geworden.

Maar wil je wel in een auto stappen die 100% door een computer bestuurd wordt?

Voordelen voor kindervervoer naar school, mobiliteit voor bejaarden zonder rijbewijs en workaholics die een rijdend kantoor hebben. Na een etentje fluit je je auto terug als een 21e eeuwse versie van de KITT auto uit Knight Rider. Gecomineerd vervoer met bijvoorbeeld collega’s is doodnormaal. Er zijn ook nadelen, want het aantal reizigerskilometers stijgt, evenals de congestie en het aantal auto’s.


Als tussendoortje werd de Little Bits demonstratie van Ayah Bdeir uit 2012 getoond.

Ed Brinksma

Ed Brinksma (1957) studeerde wiskunde en informatica. en is tegenwoordig Rector Magnificus van de Universiteit Twente. Digitalisering van onderwijs(materiaal) daagt natuurlijk ook het universitair onderwijs uit. Redundantie cursusaanbod kan prima vervallen, toegankelijkheid van hoger onderwijs wordt vergroot en kosten verlaagd. Maar didactiek vraagt meer dan films of slides. En dus nam Brinksma ons mee naar basale grondbeginselen van het universitair onderwijs:

  • academische vaardigheden (bildung en activation of the mind)
  • creativiteit (learning by doing)
  • networking

En dan is het wel jammer, dat de overheidsbemoeienis alleen meer controle afdwingt in plaats van ruimte schept voor echte vernieuwing op grote schaal.

Edwin Dertien

Robotkunstenaar Edwin Dertien werkt aan diverse projecten en onderwijsprogramma’s aan de Universiteit Twente.  Met Leonard van Munster (die sprak tijdens TEDx Amsterdam 2012) maakte hij de reggae dansende robot. Hij toonde ook de makerbot uit het thingiverse, de ontwerpen voor robotbouwwerken die hij bij een Fab Lab achterliet, om van de laser cutter ter plekke gebruik te mogen maken. En hij toonde hoe een eigen fab lab voor afgestudeerden met een aandoening in het autistisch spectrum in Enschede tot boeiende digitale fabricageprocessen kan leiden. Of je nu in of out of the box denkt. de box leidt tot creativiteit.

Sibyl Heijnen

Visual artist Sibyl Heijnen bekleedde een kale kunsthal met wit kunstgras, waarop bezoekers nu wandelden, luierden en gymnastiekoefeningen deden. Vervolgens kreeg ze de uitdaging met Times Square in New York wat te doen. Momenteel alleen nog in concept, dus in het klein op het podium in het Zwolse Deltion College: een grasmat met hoogteverschillen, boomstammen en andere onderbrekingen, net als een echt park. Als de financiering rond komt, verandert het bekende stukje New York binnenkort 10 dagen lang in een parkwijk. Hoe geef je de bestaande realiteit een nieuw gezicht? Zo, bijvoorbeeld.

Dunglish

Net als de andere keren is de beheersing van het Engels door niet-native speakers wisselend. De opvallendste bloopers van vandaag:

  • excist (Maria Westerbos)
  • new growing (Marlies van Wijhe)
  • fries generation (Hendrik Blokhuis)


Host Geert Broeren in fantastisch Engels was een verademing. Instemming verder met de volle hoofden vol inspiratie van veel deelnemers. Tijdens de pauzes en na afloop van de borrel kon ik er diverse spreken. En online kan het verspreiden van de ideeën goed verder gaan. Wat mij betreft tot volgend jaar!