RUP op maat 2011 versie

Het boek RUP op Maat is al sinds 2006 toonaangevend in het (meer) agile toepassen van RUP. Ik heb de eerste druk bij het op maat snijden van de methode in samenhang met PRINCE2 al diverse malen gebruikt. Zowel bedrijven als diverse HBO-opleidingen gebruiken dit boek intensief. Op 19 september 2011 was ik bij de boekpresentatie bij Ordina van de 3e herziene druk. In de nieuwe druk is expliciet aandacht voor de integratie met Scrum en de aansluiting met business modeling, architectuur en de 2009 versie van PRINCE2.Eef Dekker is informatieanalist en Scrum Master bij Bol.com. Hij is al jaren actief op het gebied van ontwikkelmethoden en informatieanalyse en geeft cursussen op het gebied van RUP, Agile en Use Case ontwerp. Remi-Armand Collaris is consultant moderne ontwikkelmethoden bij Ordina.

De Engelse RUP-termen zijn, waar mogelijk, vervangen door gangbare Nederlandse termen. De naamgeving van de workflows is meer gericht op de inhoud. In het managementdeel is de tekst ingrijpend ingekort. En de bijlage over projectinschatting met use cases heeft een nieuwe inhoud gekregen. Er wordt meer aandacht gegeven aan de do’s en dont’s van het tellen. Vanuit Scrum is invulling gegeven aan de management workflow voor de activiteiten op dag/weekbasis. De rol Product Owner en werkproducten als Product Backlog, Knelpuntenlijst, Iteratie Burndown Chart en Release Burndown Chart zijn toegevoegd. De achterliggende principes of kenmerken van de werkproducten blijft m.i. onderbelicht. In de Bijlage II met templates staan alleen nog de uit RUP afkomstige werkproducten.

Integratie met open eindes

Opvallend afwezig is de Scrum Master rol, wel goed verwoord is de zelforganisatie van het Ontwikkelteam. De ook voor het boek gekozen iteratieve aanpak, en tijdens de boekpresentatie wel toegelichte volgorde van inpassen van afbeeldingen bij tekst levert wat slordigheden op. Zo worden in §2.6 de RUP discplines toegelicht, waaronder projectmanagement. Als samenvatting staat er op p.24 echter een matrix met fasen en disciplines, waarin projectmanagement door teammanagement is vervangen. Begrijpelijk vanuit de insteek het projectmanagement vooral met PRINCE2 in te vullen en het teammanagement vanuit RUP en Scrum te doen binnen het Managen Productoplevering in het PRINCE2 raamwerk. PRINCE2 structuur, rollen en samenhang wordt pas in hoofdstuk 5 goed uitgelegd, terwijl er in §2.9 al wel samenhang in methoden expliciet gemaakt wordt. Een andere presentatievolgorde leidt tot meer begrip.

Zelf houd ik wat moeite met de gekozen integratie tussen Scrum en RUP, waarbij eerst een Vision, Use Case Model en Acceptatieplan uitgedokterd is, en vervolgens op basis van de onderkende use cases User Stories worden gemaakt in het kader van de taak ‘Start een geprioriteerde lijst met wensen’. Hoe de business waarde per User Story bepaald moet worden, is niet toegelicht of met een voorbeeld. Wensen blijft voor mij te vrijblijvend (‘je kunt wel zoveel wensen’), requirements of programma van eisen klinkt strenger, dat weet ik. Ondersteuning voor administratieve processen met een inkadering in wet- en regelgeving zijn vaak niet zo vrijblijvend op te zetten. En waar de Product Owner de eigenaar van de Product Backlog is, is in de praktijk natuurlijk wel uitdagend hoe de op te leveren documentatie, ruimte voor (her)testen van programmatuur en infrastructuur inrichting en -wijziging een plek op de ‘wensenlijst’ krijgen. En wat de denken van de noodzakelijke koppelingen met andere applicaties die op een ander platform, bij andere organisatieonderdelen, in beheer of al snel buiten je eigen projectscope opgezet moeten worden. Her en der in het boek wordt nogal makkelijk verondersteld, dat er ruimte is of wordt gevonden in de tijd en Product Backlog. Mijn ervaring in projecten is de omgang met een beperkende duivelsdriehoek tijd, geld, functionaliteit/kwaliteit.

RUP op maat is evenmin RUP of PRINCE2 zelf een haarlemmerolie. Voor je eigen project zul je moeten kiezen uit beschikbare methoden en organisatievormen. RUP op maat kan je in de mix van (de essentie uit) RUP, Scrum en PRINCE2 goed op weg helpen. Een omarming van Scrum (en  niet in name only), daarvoor getrainde en ervaren mensen inzetten, plus een heldere inrichting van je project in de context van je omgeving, is nodig.